Tránh lạm dụng thuốc chống ngạt mũi oxymetazolin

Oxymetazolin thường dùng trong điều trị các bệnh tai mũi họng - những bệnh khá phổ biến đặc biệt là thời tiết giao mùa, thuốc gây co mạch tại chỗ.

Oxymetazolin là tên thuốc gốc, hiện có tới hơn 50 tên thương mại (biệt dược) đang lưu hành. 

Khi mua thuốc nên lưu ý bên dưới hoặc bên cạnh tên biệt dược (ghi chữ to và đậm) thường có ghi tên thuốc gốc oxymetazolin với hàng chữ nhỏ hơn.

 

Thuốc được chỉ định dùng trong các trường hợp niêm mạc mũi cương tụ, viêm xoang cấp, bán cấp và mạn tính, viêm mũi dị ứng, viêm mũi họng, viêm thanh quản, tắc mũi sau phẫu thuật, tăng tiết dịch mũi do một số thuốc hạ huyết áp, viêm tai chảy nước… Thuốc  không được dùng cho trẻ em dưới 6 tuổi, người mẫn cảm với thuốc, người đang dùng thuốc IMAO (làm tăng huyết áp), glocom góc đóng.

Sử dụng oxymetazolin thường có hiệu quả ngay, tuy nhiên không nên dùng thuốc lâu dài vì có thể gây sung huyết hoặc viêm mũi do phản ứng. Ngoài ra, thuốc có thể gây một số tác dụng không mong muốn như: đau rát tại chỗ, hắt hơi, khô miệng họng, đau đầu, hồi hộp…

Oxymetazolin thường được bào chế dưới hai dạng dùng: thuốc nhỏ giọt vào mũi và thuốc xịt mũi. Lọ thuốc nhỏ giọt 10ml dung dịch 0,05% và 0,025%.

Lọ thuốc bào chế dưới dạng xịt mũi 10 - 15ml, tuy có đắt tiền hơn nhưng dùng thuận tiện hơn. Khi dùng, mở nắp bảo vệ, đặt lọ thuốc hướng thẳng vào mũi xịt dứt khoát, đồng thời hít nhẹ để thuốc đi sâu vào trong khoang mũi.

 

Thuốc được xịt dưới dạng phun mù, ở ống xịt có van phân liều tự động một chiều chính xác, có thể sử dụng đưa thuốc vào trong khoang mũi ngay cả ở tư thế ngồi hoặc đứng. Khi niêm mạc mũi cương tụ gây tắc mũi nghẹt thở thì xịt 1 - 3 lần vào mỗi bên lỗ mũi là dễ thở ngay.

 

Thuốc xịt có ưu điểm hơn thuốc nhỏ mũi, vì các phần tử oxymetazolin được phân chia cực kỳ nhỏ, xịt dưới dạng phun mù thuốc rất dễ xâm nhập vào khoang mũi nên có thể phân tán đều và bám dính tốt lên niêm mạc mũi, thuốc tác dụng được nhanh và kéo dài.

 

Khi dùng thuốc nếu có nhiều mũi nhầy cần xì mũi sạch cho thông thoáng tạo điều kiện cho thuốc bám dính tốt rồi hãy xịt thuốc. Tuy nhiên, vẫn không nên dùng thuốc liên tục dài ngày để tránh các tác dụng phụ có thể xảy ra.

Hiện nay, có một vài biệt dược ngoài oxymetazolin, người ta còn cho thêm dexamethason vào thuốc xịt để tăng khả năng chống viêm mũi dị ứng, nhưng cũng vì thế cần dè chừng các chống chỉ định của dexamethason như viêm do virut, nấm… và cần tránh lạm dụng thuốc.