Tác dụng quý ít biết của vitamin B9

Cách đây 10 năm khi nói đến vitamin B₉ hay còn gọi là folic acid người ta chỉ biết nó cần bổ sung cho phụ nữ mang thai, người bệnh đang dùng các loại thuốc kháng folic acid, điều trị chứng thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ. Ngày nay, nhờ sự tìm tòi tích cực của các nhà khoa học đã phát hiện nhiều tác dụng quý của folic acid cho sức khỏe con người từ lúc là mầm sống đến tuổi già.

Vitamin B₉ còn gọi là vitamin Bc, vitamin L1, vitamin M, acid folic, folacin hay folate. Tên hóa học: Pteroyl monoglutamic acid.

Năm 1941, các nhà khoa học phát hiện trong lá của rau Bina (spinach) có acid folic. Ngày nay, vitamin B₉ ở mỗi nước có một cách quản lý khác nhau. Ở Việt Nam được coi là thuốc. Có các dạng thuốc: uống (viên nén, viên nang, dung dịch) với hàm lượng 0,4; 0,8; 1; 5mg. Hoặc phối hợp với sắt (Fe); phối hợp với các vitamin khác nhau. Thuốc tiêm dưới dạng muối của acid folic 5mg/ml để tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch hoặc dưới da (thuốc tiêm phải bán theo đơn). Ở Mỹ, viamin B₉ được coi là thực phẩm chức năng.

Những thực phẩm giàu folic acid

Vai trò của acid folic

Folic acid là vitamin thuộc nhóm B, là coenzym của nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể, rất cần để sản xuất tế bào mới, trong đó có hồng cầu, bạch cầu; nó đặc biệt quan trọng ở giai đoạn phân chia và lớn nhanh của tế bào trẻ sơ sinh và phụ nữ mang thai. 

Đóng vai trò quan trọng với sự hình thành, phục hồi và tổng hợp nên AND, cần thiết trong việc nhân đôi AND và tránh đột biến AND. Cần cho nam trong độ tuổi sinh đẻ tạo tinh trùng, tăng số lượng và chất lượng tinh trùng.

Folic acid làm giảm lượng homocystein, chất tạo điều kiện cho vữa xơ mạch vành phát triển nên rất cần thiết cho người bệnh đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim.

Folic acid tham gia vào quá trình tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh như dopamin, adrenalin, noradrenalin... giúp cho thần kinh hoạt động tốt; chống các bệnh như phản ứng chậm chạp, rối loạn thái độ, tự kỷ.

Folic acid kết hợp với vitamin B₁₂ giúp sản sinh tế bào máu chống bệnh thiếu máu. Folic acid là chất xúc tác cho nhiều loại dược phẩm, giảm tác dụng phụ có hại cho cơ thể, rất cần cho những người thường xuyên phải dùng thuốc hoặc phải dùng nhiều loại thuốc để điều trị nhiều bệnh cùng lúc (thuốc giảm đau, chống co thắt, hạ huyết áp, hạ đường huyết, hạ cholesterol máu, kháng sinh, kháng lao, trợ tim, an thần, nhuận gan, chống động kinh, chống sốt rét...).

Nhu cầu folic acid hàng ngày của cơ thể

Trẻ còn bú: 50mcg, từ 1 đến 3 tuổi: 100mcg, từ 4 đến 12 tuổi: 200mcg, từ 13 tuổi đến người lớn 300mcg, phụ nữ có thai hoặc cho con bú 500mcg (giới hạn an toàn 800mcg).

Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Thụy Sĩ và Hà Lan: Hàng ngày uống 800mcg folic acid sẽ giúp cho người già tăng khả năng nhận thức, duy trì thính lực, tiến bộ về trí nhớ và tổng hợp tin tức.

Quỹ Chăm sóc người cao tuổi Mỹ (CLF) khuyến cáo, người cao tuổi nên bổ sung hàng ngày 400mcg folic acid.

Nguồn cung cấp

Folic acid có trong thức ăn thiên nhiên như: các loại rau xanh tươi sống, nấm, đậu, củ, quả, ngũ cốc, thịt và phủ tạng động vật... Folic aicd cao nhất là gan bò, gan gà: 590mcg, sau đến hạt đậu đũa 430mcg, hạt đậu tương 210mcg, quả ổi chín 170mcg, rau mồng tơi 134mcg, hạt lạc 124mcg, rau đay 123mcg, rau muống 122mcg...

Folic acid không bền với nhiệt, không khí, ánh sáng, chất kiềm. Các loại rau tươi không nên ngâm lâu dưới nước, không nấu chín nhừ (thực phẩm đóng hộp mất từ 50 - 90% acid folic).

Vì vậy, người nội trợ cần biết những thức ăn dễ kiếm, rẻ tiền này để sử dụng trong bữa ăn hàng ngày là đã đảm bảo nhu cầu folic acid mà không cần mua thực phẩm chức năng nhập ngoại đắt tiền.

Vi khuẩn đường ruột có khả năng tổng hợp một lượng folic acid để đáp ứng nhu cầu cơ thể khi thức ăn không đủ cung cấp (tuy vậy, một số người lại ít có khả năng này do di truyền hoặc do cơ thể yếu).

Trong các loại thức ăn kể trên, folic acid tồn tại dưới dạng poly glutamat, khi vào cơ thể được men carboxypeptidase thủy phân rồi bị khử nhờ DHF reductase ở niêm mạc ruột và methyl hóa tạo MDHF, chất này được hấp thụ vào máu, sau đó được phân bố vào các mô trong cơ thể, được tập trung trong dịch não tủy và dự trữ ở gan.

Folic acid trong dược phẩm được giải phóng nhanh ở dạ dày và hấp thu ở đoạn đầu ruột non, được tích trữ chủ yếu ở gan và dịch não tủy.

Tương tác thuốc: cotrimoxazol làm giảm tác dụng điều trị thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ của folic acid, thuốc tránh thai uống làm giảm chuyển hóa của folic acid, thuốc chống co giật: nếu uống cùng lúc với folic acid thì nồng độ thuốc chống co giật bị giảm; sulphasalazin: làm giảm hấp thu folic acid.

Tránh dùng cùng lúc với: trà, cà phê, rượu sẽ giảm khả năng hấp thu folic acid.

Folic acid được chỉ định điều trị thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ và phòng các trường hợp thiếu folic acid.

Folic acid không dùng trong trường hợp mắc bệnh ung thư máu, thiếu máu tán huyết, đa hồng cầu.

ĐIỀU TRỊ BỆNH CỘT SỐNG - THẦN KINH THEO PHƯƠNG PHÁP DIỆN CHẨN

NHẬN TẶNG VÀ MUA QUẦN ÁO CŨ

Gọi cho chúng tôi 0902233317

Read more »

Nguy hiểm, nghiền thuốc thành bột để uống!

Khoảng 60% số người cao tuổi gặp rắc rối khi nuốt thuốc. Vì vậy, một số người sử dụng thuốc thường cà nhuyễn viên thuốc, tháo nang thuốc ra nhằm tạo thuận lợi cho việc nuốt thuốc.

Điều này vô cùng nguy hiểm cho sức khỏe của người sử dụng thuốc. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tác dụng phụ nguy hại của thuốc mà theo ước tính có đến 75 triệu toa thuốc gây ra tác dụng phụ nguy hại hàng năm.

Theo các chuyên gia y tế, nếu người sử dụng thuốc bị chứng khó nuốt thuốcthì nên chuyển qua những dạng bào chế khác, chẳng hạn như dạng thuốc lỏng, dạng thuốc dán thấm qua da dạng thuốc hít, đặt trực tràng... 

Nghiền thuốc để uống sẽ đưa đến hậu quả nghiêm trọng, có nhiều trường hợp bị tử vong. Nhiều loại viên thuốc được bao viên nhằm điều chỉnh tốc độ giải phóng thuốc vào hệ tuần hoàn máu. Khi thuốc bị nghiền, tốc độ giải phóng thuốc bị thay đổi và vì vậy người sử dụng thuốc dễ bị ngộ độc do quá liều.

Những loại viên thuốc được kê chỉ sử dụng một lần trong ngày thường được bao viên một cách đặc biệt nhằm giúp hoạt chất được đi vào máu một cách từ từ và đều đặn trong vòng 24 giờ đồng hồ. Khi nghiền viên thuốc để uống thì nồng độ thuốc được hấp thu ban đầu rất cao để rồi chẳng có gì cho khoảng thời gian còn lại trong ngày.

Anh minh họa

Dưới đây là một số loại thuốc phổ biến mà người sử dụng thuốc phải thuốc nằm lòng rằng không bao giờ được nghiền hoặc tháo vỏ nang.

Tamoxifen: thuốc này thường được chỉ định cho những bệnh nhân ung thư nhũ hoa, những người thực hiện việc nghiền thuốc có thể hít phải bụi thuốc. Nếu người nghiền thuốc này  trong lúc mang thai thì cực kỳ nguy hiểm.

Morphine: dùng giảm đau trong những trường hợp đau nghiêm trọng chẳng hạn ung thư. Nếu viên thuốc morphine được nghiền thì bệnh nhân sẽ bị quá liều vì morphine sẽ được hấp thu vào cơ thể một cách cực kỳ nhanh chóng

Nifedipine: đây là một loại dược phẩm dùng để trị đau thắt ngực và trị cao huyết áp. Nếu nghiền thành bột thì người sử dụng thuốc sẽ bị rủi ro đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim, nhẹ hơn một chút thì nhức đầu, xây xẩm.

Ngoài ra, khi gặp các dược phẩm bao gồm viên nén, viên nang  có ghi các chữ cái hoặc các con số như: 12-hour, 24-hour, CC, CD, CR, ER, LA, Retard, SA, Slo-, SR, XL, XR,  XT... thì tuyệt đối không được  nghiền thuốc hoặc tháo vỏ nang để lấy bột mà uống.

Điều quan trọng là bệnh nhân cần nói cho bác sĩ biết rằng mình bị chứng khó nuốt, theo đó bác sĩ sẽ kê những dạng bào chế khác thích hợp hơn.

ĐIỀU TRỊ BỆNH CỘT SỐNG - THẦN KINH THEO PHƯƠNG PHÁP DIỆN CHẨN

NHẬN TẶNG VÀ MUA QUẦN ÁO CŨ

Gọi cho chúng tôi 0902233317

Read more »

Thuốc điều trị viêm tai giữa

Bệnh viêm tai giữa phổ biến nhất trong các bệnh lý của tai, được xếp vào nhóm bệnh viêm nhiễm đường hô hấp trên. Bệnh gây đau đớn vì viêm nhiễm và tích tụ các chất dịch trong tai giữa.

Viêm tai giữa cấp tính có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu được chẩn đoán chính xác và điều trị hợp lý.

Cấu tạo tai

Tai được chia làm 3 phần, bao gồm tai ngoài, tai giữa và tai trong. Tai ngoài ngăn cách với tai giữa bằng màng nhĩ (màng nhĩ có nhiệm vụ bảo vệ tai giữa và tai trong để phần niêm mạc của tai giữa hoạt động trong môi trường kín, bảo vệ hệ thống xương tai tránh bị tổn thương). 

Tai giữa và tai trong được ngăn cách với nhau bởi lớp màng ở cửa sổ tròn rất dễ hấp thu các loại thuốc và là một trong những cơ chế ngộ độc tai trong gây điếc nặng không hồi phục.

Viêm tai giữa có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi (hay gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi). Viêm tai giữa xảy ra có thể do một loại vi khuẩn hoặc virut trong tai giữa. Nhiễm khuẩn này thường là kết quả của một căn bệnh: bệnh cúm, cảm lạnh hoặc dị ứng là nguyên nhân gây tắc nghẽn và sưng đường mũi, họng và ống Eustachian. 

Sự khởi đầu và triệu chứng của viêm tai giữa thường nhanh chóng. Các triệu chứng thường gặp ở trẻ em bao gồm: đau tai, nhất là khi nằm xuống, sốt 38,5oC hoặc cao hơn, khó ngủ, khóc và cáu kỉnh nhiều hơn bình thường, khó nghe hoặc phản ứng với âm thanh, đau đầu, chảy dịch từ tai, chán ăn, ói mửa, tiêu chảy. Triệu chứng viêm tai giữa thường gặp ở người lớn: đau tai, sốt, chảy dịch từ tai, giảm thính lực...

Hình ảnh tai bình thường và đau tai do viêm

Viêm tai giữa thường được chia làm 3 giai đoạn: giai đoạn sung huyết, giai đoạn ứ mủ và giai đoạn vỡ mủ. Thầy thuốc sẽ xác định giai đoạn của viêm tai giữa để chỉ định thuốc điều trị.

Lưu ý dùng thuốc điều trị viêm tai giữa

Viêm tai giữa ở giai đoạn xung huyết chỉ cần điều trị nội khoa bằng kháng sinh toàn thân kết hợp với các thuốc chống viêm, chống phù nề, hạ sốt, giảm đau, đồng thời kết hợp với điều trị mũi họng.

Nếu viêm tai giữa chuyển sang giai đoạn ứ mủ thì việc trích rạch màng nhĩ dẫn lưu mủ được cân nhắc sử dụng đồng thời với các thuốc điều trị toàn thân khác như trong giai đoạn xung huyết.

Khi viêm tai giữa đi qua hai giai đoạn này, dịch mủ ứ đọng trong tai giữa sẽ tự phá vỡ phần mỏng nhất của màng nhĩ chảy ra ngoài qua ống tai ngoài. Lúc này màng nhĩ bị thủng. Giai đoạn này việc điều trị sẽ khó khăn và phức tạp hơn.

Thuốc điều trị toàn thân

Sử dụng kháng sinh đường uống hoặc tiêm: Nhóm bêta - lactam (ampicillin, cephalosporin thế hệ II, III), nhóm macrolid, nhóm quinolon là lựa chọn hàng đầu để điều trị viêm tai giữa. Lưu ý hạn chế sử dụng nhóm kháng sinh aminoglycosid (gentamycin, kanamycin...) đặc biệt với trẻ dưới 3 tuổi, là độ tuổi đang tập nói, trong khi đó nhóm kháng sinh này có khả năng gây độc ốc tai cho trẻ. Nếu dùng trẻ có thể sẽ bị câm điếc do thuốc.

Thuốc chống viêm corticoid ngắn ngày (7 - 10 ngày) hoặc thuốc kháng viêm non-steroid, thuốc chống viêm giảm phù nề nhằm ngăn chặn tiến triển viêm, để phục hồi cấu trúc của mô bị tổn thương, đồng thời hỗ trợ kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn gây viêm.

Thuốc hạ sốt, giảm đau: thông dụng và an toàn nhất là paracetamol, dùng liều lượng tùy theo cân nặng của trẻ, người lớn dùng theo hướng dẫn sử dụng đính kèm thuốc.

Thuốc điều trị tại chỗ

Thuốc nhỏ mũi: dùng thuốc chống sung huyết, co mạch, giảm phù nề, chống viêm) được sử dụng với mục đích là làm sạch hốc mũi và trả lại sự thông thoáng tai giữa và mũi họng, điều này giúp cho việc phục hồi niêm mạc viêm trong tai giữa dễ dàng hơn và dẫn lưu dịch mủ từ tai giữa ra ngoài qua đường vòi tai. Thuốc hay sử dụng là otrivin 0,05%, sunfarin, collydexa, naphtazoline, xylomethazoline,...

Với thuốc nhỏ tai cần lưu ý: Thuốc nhỏ tai được chia làm hai loại tùy theo thành phần cơ bản của thuốc là thuốc nhỏ cho những trường hợp viêm tai không thủng màng nhĩ và thuốc dùng cho viêm tai có thủng màng nhĩ.

Nếu viêm tai không thủng màng nhĩ: Giai đoạn sung huyết dùng thuốc nhỏ tai kết hợp giữa kháng sinh và kháng viêm: cortiphenicol, polydexa... Thuốc nhỏ tai có tính sát khuẩn và giảm đau: cồn boric ấm, otipax...

Trường hợp viêm tai có bị thủng màng nhĩ: Dùng những thuốc nhỏ tai được bào chế bằng những kháng sinh có tính an toàn cao cho ốc tai như rifamycin, effexin...

Việc chẩn đoán và điều trị viêm tai giữa phải được thực hiện bởi thầy thuốc chuyên khoa tai-mũi-họng. Người bệnh không tự ý dùng thuốc dễ xảy ra những biến chứng nguy hiểm, không hồi phục, nguy hiểm nhất là điếc dẫn đến câm ở trẻ nhỏ...

ĐIỀU TRỊ BỆNH CỘT SỐNG - THẦN KINH THEO PHƯƠNG PHÁP DIỆN CHẨN

NHẬN TẶNG VÀ MUA QUẦN ÁO CŨ

Gọi cho chúng tôi 0902233317

Read more »

Cần nghĩ lại việc dùng thuốc hạ huyết áp

Nhiều mạng sống có thể được cứu nếu các bác sĩ xem xét việc sử dụng thuốc hạ huyết áp cho tất cả bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh tim, thậm chí nếu huyết áp của họ bình thường.

Nghiên cứu này kêu gọi bãi bỏ việc sử dụng những hướng dẫn hiện hành khuyên bác sĩ chỉ dùng thuốc cho bệnh nhân nếu huyết áp của họ trên một ngưỡng nào đó.

Nhưng các chuyên gia cũng ghi nhận các yếu tố lối sống đóng một vai trò quan trọng trong việc làm giảm huyết áp theo nghiên cứu công bố trên tạp chí khoa học Lancet.

Cao huyết áp được xem là nguy cơ dẫn đến bệnh tim và đột quỵ. Những hướng dẫn hiện này gợi ý bệnh nhân chỉ cần dùng thuốc khi huyết áp của họ đạt ngưỡng 140 mmHg.

Trước khi đạt đến chỉ số này ngay cả với những người có nguy cơ cao nhất, thí dụ bị đột quỵ, họ vẫn được theo dõi chứ không phải dùng thuốc.

Giờ đây, một nhóm chuyên gia quốc tế kêu gọi các bác sĩ nên tập trung vào những nguy cơ của bệnh nhân thay vì ngưỡng huyết áp “võ đoán” và cứng nhắc.

Bệnh nhân cần được dùng thuốc dựa vào nguy cơ của họ hơn là dựa trên các con số máy móc

Các chuyên gia đã phân tích kết quả của hơn 100 thử nghiệm phạm vi lớn ảnh hưởng trên 600.000 người từ năm 1996 đến 2015.

Họ thấy rằng những bệnh nhân có nguy cơ cao nhất – gồm người hút thuốc lá có lượng cholesterol máu cao và người trên 65 tuổi mắc bệnh tiểu đường – có thể nhận được lợi ích nhiều nhất từ việc điều trị, nghĩa là giảm được nguy cơ bịnhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Thêm vào đó, nghiên cứu cũng gợi ý một khi điều trị, mức huyết áp có thể được giảm nhiều hơn mục tiêu được sử dụng hiện nay. Tuy nhiên, nghiên cứu lại thấy rằng mức huyết áp của bệnh nhân bắt đầu được điều trị càng thấp thì lợi ích nhận được từ đó càng thấp.

Các tác giả không đi quá xa để gợi ý mọi bệnh nhân phải dùng thuốc và lưu ý những tác dụng phụ của thuốc cần phải được xem xét.

GS Liam Smeeth thuộc Trường y học nhiệt đới và vệ sinh London thừa nhận các khám phá này rất quan trọng đối với những người có nguy cơ cao. Nhưng ông cảnh báo: “Không phải mọi bệnh nhân có khả năng dung nạp thuốc để giảm được huyết áp và cần phải cân bằng các tác dụng phụ của thuốc với những lợi ích”.

Trong khi đó chuyên gia tim mạch Tim Chico của đại học Sheffield (Anh quốc) cho rằng thuốc men không phải là giải pháp duy nhất để giải quyết vấn đề. Ông nói: “Chúng ta có thể làm giảm huyết áp bằng những cách an toàn, rẻ tiền và hiệu quả như thuốc đó là ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động, giảm bớt rượu bia và duy trì cân nặng lý tưởng”.

ĐIỀU TRỊ BỆNH CỘT SỐNG - THẦN KINH THEO PHƯƠNG PHÁP DIỆN CHẨN

NHẬN TẶNG VÀ MUA QUẦN ÁO CŨ

Gọi cho chúng tôi 0902233317

Read more »

Cần nghĩ lại việc dùng thuốc hạ huyết áp

Nhiều mạng sống có thể được cứu nếu các bác sĩ xem xét việc sử dụng thuốc hạ huyết áp cho tất cả bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh tim, thậm chí nếu huyết áp của họ bình thường.

Nghiên cứu này kêu gọi bãi bỏ việc sử dụng những hướng dẫn hiện hành khuyên bác sĩ chỉ dùng thuốc cho bệnh nhân nếu huyết áp của họ trên một ngưỡng nào đó.

Nhưng các chuyên gia cũng ghi nhận các yếu tố lối sống đóng một vai trò quan trọng trong việc làm giảm huyết áp theo nghiên cứu công bố trên tạp chí khoa học Lancet.

Cao huyết áp được xem là nguy cơ dẫn đến bệnh tim và đột quỵ. Những hướng dẫn hiện này gợi ý bệnh nhân chỉ cần dùng thuốc khi huyết áp của họ đạt ngưỡng 140 mmHg.

Trước khi đạt đến chỉ số này ngay cả với những người có nguy cơ cao nhất, thí dụ bị đột quỵ, họ vẫn được theo dõi chứ không phải dùng thuốc.

Giờ đây, một nhóm chuyên gia quốc tế kêu gọi các bác sĩ nên tập trung vào những nguy cơ của bệnh nhân thay vì ngưỡng huyết áp “võ đoán” và cứng nhắc.

Bệnh nhân cần được dùng thuốc dựa vào nguy cơ của họ hơn là dựa trên các con số máy móc

Các chuyên gia đã phân tích kết quả của hơn 100 thử nghiệm phạm vi lớn ảnh hưởng trên 600.000 người từ năm 1996 đến 2015.

Họ thấy rằng những bệnh nhân có nguy cơ cao nhất – gồm người hút thuốc lá có lượng cholesterol máu cao và người trên 65 tuổi mắc bệnh tiểu đường – có thể nhận được lợi ích nhiều nhất từ việc điều trị, nghĩa là giảm được nguy cơ bịnhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Thêm vào đó, nghiên cứu cũng gợi ý một khi điều trị, mức huyết áp có thể được giảm nhiều hơn mục tiêu được sử dụng hiện nay. Tuy nhiên, nghiên cứu lại thấy rằng mức huyết áp của bệnh nhân bắt đầu được điều trị càng thấp thì lợi ích nhận được từ đó càng thấp.

Các tác giả không đi quá xa để gợi ý mọi bệnh nhân phải dùng thuốc và lưu ý những tác dụng phụ của thuốc cần phải được xem xét.

GS Liam Smeeth thuộc Trường y học nhiệt đới và vệ sinh London thừa nhận các khám phá này rất quan trọng đối với những người có nguy cơ cao. Nhưng ông cảnh báo: “Không phải mọi bệnh nhân có khả năng dung nạp thuốc để giảm được huyết áp và cần phải cân bằng các tác dụng phụ của thuốc với những lợi ích”.

Trong khi đó chuyên gia tim mạch Tim Chico của đại học Sheffield (Anh quốc) cho rằng thuốc men không phải là giải pháp duy nhất để giải quyết vấn đề. Ông nói: “Chúng ta có thể làm giảm huyết áp bằng những cách an toàn, rẻ tiền và hiệu quả như thuốc đó là ăn uống lành mạnh, tăng cường vận động, giảm bớt rượu bia và duy trì cân nặng lý tưởng”.

ĐIỀU TRỊ BỆNH CỘT SỐNG - THẦN KINH THEO PHƯƠNG PHÁP DIỆN CHẨN

NHẬN TẶNG VÀ MUA QUẦN ÁO CŨ

Gọi cho chúng tôi 0902233317

Read more »

Dùng thuốc trầm cảm khi nuôi con bú được không?

Trầm cảm nếu không được điều trị có thể phá hủy “mối quan hệ mẹ - con”, tai hại hơn nữa, nếu nặng người mẹ sẽ có nhận thức không đúng về con, phát sinh những ý nghĩ tiêu cực...

Tại sao cần dùng thuốc trầm cảm?

Estrogen, progesteron tăng cao khi mang thai, rồi giảm đáng kể sau sinh. Sau sinh, chỉ có 50% vượt qua được cảm giác buồn chán. Còn lại có 15% bị trầm cảm nhẹ, xuất hiện ở ngày thứ ba với triệu chứng bực bội, gắt gỏng, dễ khóc, sau một tuần sẽ trở lại bình thường. Cũng có trường hợp trầm cảm nhẹ xuất hiện từ tuần lễ thứ nhì sau sinh, có thể kéo dài tới một năm sau. 

Thời gian này người mẹ không được gia đình, bạn bè chăm sóc, hỗ trợ như sau khi mới sinh; người mẹ thường cảm thấy lo lắng băn khoăn không biết con mình rồi có khỏe mạnh không, mình đã chăm sóc con đúng cách chưa, luôn luôn tự trách mình chưa làm tốt việc chăm sóc con cái, có lỗi, trong khi bản thân mình ở trong tình trạng mỏi mệt; người mẹ cảm thấy đời sống thực tế không như mong đợi, có nhiều khó khăn hơn khi có con. 

Thay đổi về hoóc-môn xảy ra trước đó có thể làm cho người mẹ có khuynh hướng bị bệnh tâm thần dễ bị trầm cảm song những yếu tố về gia đình xã hội cũng có vai trò không nhỏ làm xuất hiện trầm cảm. 

Cứ 500 người sinh thì có 1 người bị trầm cảm nặng: hoang tưởng, ảo giác; có người cho rằng cuộc đời đầy đau khổ, không nên đưa con mình vào cuộc đời đó; có người cho con mình có vấn đề, thậm chí có người còn giết con chỉ vì cho rằng giết con là cách giúp nó được chết yên ổn. Trường hợp trầm cảm nặng này cần được điều trị tại bệnh viện.

Phần lớn thuốc trầm cảm tiết vào sữa mẹ nhưng với nồng độ thấp, ít khi đạt được 10% liều của mẹ dùng

Trầm cảm nếu không được điều trị sẽ có thể phá hủy “mối quan hệ mẹ - con”, tai hại hơn nữa, nếu nặng người mẹ sẽ có nhận thức không đúng về con, phát sinh những ý nghĩ tiêu cực, do đó việc dùng thuốc trầm cảm là cần thiết. Trong khi đó, nuôi con bằng sữa mẹ là tốt nhất, đang được khuyến khích? Vậy có dùng thuốc trầm càm khi nuôi con bú được không, dùng thế nào?

Thuốc trầm cảm trong sữa mẹ và cách dùng thuốc an toàn?

Muốn trả lời được câu hỏi trên phải biết liều thuốc trầm cảm nào ở trẻ em là an toàn, thuốc nào có thể đạt được sự an toàn ấy?

Liều tương đối ở trẻ em được tính bằng phần trăm liều của bà mẹ tính bằng mg/kg/ngày. Nếu liều tương đối của trẻ em dưới 10% liều của bà mẹ dùng thì được coi là liều an toàn cho trẻ bú mẹ.

Phần lớn thuốc trầm cảm tiết vào sữa mẹ nhưng với nồng độ thấp, ít khi đạt được 10% liều của mẹ dùng. Ví dụ: paroxetin, sretralin tiết vào sữa mẹ ít, nên liều tương đối của trẻ em chỉ bằng 0,5 - 3% so với liều của bà mẹ, do đó được xem là an toàn với trẻ bú mẹ.

Trong một phân tích gộp gồm 57 nghiên cứu dùng thuốc trầm cảm nortriptylin, paroxein, sretralin trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ, có 200 trẻ dược thử thấy: nồng độ thuốc trong máu trẻ ở dưới mức có thể đo được. Trái lại, fluoxetin, citalopram lại ở mức có thể đo được trên một số trẻ nhưng thường không quá cao.

Bất lợi do thuốc trầm cảm gây ra cho trẻ được báo cáo trong một số ca đơn lẻ hay hàng loạt ca bao gồm các triệu chứng như: quấy khóc, bú ít, rối loạn giấc ngủ, có tính kín đáo, không có tính đặc hiệu, đôi khi cũng không hẳn là do thuốc trầm cảm gây ra. Báo cáo này thường có với fluoxetin và citalopram nhưng không có với paroxetin và sertralin.

Theo đó, các nhà nghiên cứu và thực hành lâm sàng đưa ra lời khuyên: nên dùng paroxetin, sertralin; không nên dùng fluoxetin, citalopram.

Không phải đơn vị y tế tuyến nào cũng định lượng được nồng độ thuốc trầm cảm ở máu trẻ để đưa ra một quyết định dùng chính xác. Các nhà nghiên cứu và thực hành đã đưa ra Bảng liều tương đối của trẻ (tính bằng phần trăm) so với liều của bà mẹ dùng (tính thep mg/kg/ngày). Tham khảo bảng này sẽ và đánh giá mức độ an toàn đối vói trẻ từ đó có hướng dùng thuốc cho bà mẹ đúng.

Bảng liều tương đối của trẻ so với liều bà mẹ dùng

Theo bảng này, chỉ những thuốc có liều tương đối trẻ em tối đa không vượt quá 3% được coi là thuốc chắc chắn an toàn cho trẻ bú mẹ (bà mẹ dùng được), số còn lại có liều tương đối trẻ em lớn hơn 5% không chắc chắn an toàn với trẻ bú mẹ (bà mẹ có thể dùng song phải cân nhắc), đặc biệt loại thuốc có liều tương đối trẻ em gần sát 8 - 9% hoặc 10% là không an toàn với trẻ bú mẹ (bà mẹ không nên dùng).

Một nguyên tắc là cần có kế hoạch chữa trầm cảm ổn định mới mang thai, nhưng cũng có trường hợp vì một lý do nào đó mà khi mang thai bà mẹ bị trầm cảm. Trong trường hợp này, thầy thuốc lựa chọn thuốc thích hợp dùng cho người mang thai (vì nhìn chung thuốc trầm cảm không gây hại thai nhưng có một số ít gây bất lợi cho thai). Người nào trong thời kỳ mang thai dùng thuốc trầm cảm thì sau khi sinh nếu có trầm cảm thì nên dùng loại thuốc đã dùng an toàn trong thời kỳ mang thai.

ĐIỀU TRỊ BỆNH CỘT SỐNG - THẦN KINH THEO PHƯƠNG PHÁP DIỆN CHẨN

NHẬN TẶNG VÀ MUA QUẦN ÁO CŨ

Gọi cho chúng tôi 0902233317

Read more »

Cần phát hiện bất thường trong khi dùng thuốc

Sau bữa đi ăn thịt chó về, ông Lân thấy ngón chân cái có biểu hiện đỏ lên, sưng tấy và rất đau. Ngày hôm sau đau đến nỗi ông không đi được, mặt lúc nào cũng nhăn nhó. Gia đình bàn đi tính lại, cuối cùng quyết định chở ông lên bệnh viện để khám xem sao. Bác sĩ khám rồi cho làm xét nghiệm, chẩn đoán ông bị gút (người ta còn gọi là bị thống phong). 

Bác sĩ kê đơn thuốc và dặn ông cần uống thuốc theo đúng chỉ định, dặn kỹ ông nếu khi uống thuốc thấy những biểu hiện khác thường thì đến gặp bác sĩ ngay. Bác sĩ còn dặn dò ông tránh uống rượu, không ăn quá nhiều đạm động vật, rồi hẹn ngày tái khám.

Bác sĩ cũng cho ông biết về những biến chứng của gút như có thể dẫn đến viêm khớp mạn tính, biến dạng khớp, hủy hoại khớp. Một số ít có thể bị sỏi thận hoặc nặng hơn nữa là suy thận. Nghe vậy nên ông Lân tự nhủ: Mình phải uống thuốc cho đầy đủ.

Triệu chứng điển hình của bệnh gút là sưng, nóng đỏ, đau ở các khớp một cách đột ngột. Ảnh: TL

Thuốc trị gút ông dùng có tên là colchicin. Trên đường về nhà ông sốt sắng nói cậu con trai cả rẽ ngay vào hiệu thuốc bên đường mua về uống luôn. Đến ngày thứ ba các triệu chứng sưng, đau khớp đã giảm, ông đi lại được, song cũng từ hôm uống thuốc bụng ông lại chẳng yên tý nào. 

Thi thoảng ông lại thấy đau bụng, buồn nôn, rồi có lần ông nôn thật. Lại thấy có những triệu chứng (mặc dù không giống lần trước) song cũng khó chịu không kém nên chưa đến ngày tái khám ông lại nhờ cậu con trai đưa lên bệnh viện để hỏi bác sĩ:

- Thưa bác sĩ, được bác sĩ cho thuốc uống, bệnh của tôi đã đỡ song tôi lại cứ thấy đau bụng, buồn nôn…

Và ông được bác sĩ giải thích:

- Đó là tác dụng không mong muốn của thuốc. Đối với thuốc này có tác dụng điều trị gút rất tốt song bên cạnh đó lại có nhược điểm là có thể gây ra các triệu chứng như bác đã gặp phải. Khi phải dùng với liều cao thuốc có thể gây tiêu chảy nặng, chảy máu dạ dày - ruột, nổi ban, tổn thương thận hoặc viêm thần kinh ngoại biên, rụng tóc, rối loạn về máu (trị liệu dài ngày)… 

Tuy nhiên các triệu chứng này chỉ xảy ra ở một số ít người dùng thuốc. Một lời khuyên cho những người dùng thuốc này là khi uống thuốc mà thấy có biểu hiện rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, đau bụng, nôn và tiêu chảy cần ngừng dùng thuốc vì đó là các dấu hiệu báo động sớm về khả năng có thể sẽ bị ngộ độc nặng hơn. 

Trị liệu chỉ được tiếp tục khi hết các triệu chứng trên và thường sau 24 - 48 giờ. Bây giờ đến đây rồi bác hãy an tâm nhé, chúng cháu sẽ khám lại và có thể thay sang dùng thuốc khác.

- May quá, tôi nhớ lời dặn dò của bác sĩ nên kịp thời phát hiện ra những bất thường khi dùng thuốc và đến với bác sĩ ngay.

MÙA ĐÔNG DỄ GÂY RA TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO, ĐỘT QUỴ CHO NGƯỜI MẮC BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP. NHỮNG SAI LẦM NHIỀU NGƯỜI ĐANG MẮC PHẢI DƯỚI ĐÂY SẼ KHIẾN BỆNH THÊM NẶNG.

Các bạn trẻ từ 25 tuổi trở lên cũng cần phải kiểm tra huyết áp định kỳ để sớm phát hiện bệnh. Ảnh: P.T

Sai lầm thường hay gặp

PGS.TS Hà Hoàng Kiệm – giảng viên Khoa Nội (Học viện Quân Y) cho biết,tăng huyết áp (THA) là bệnh lý thường gặp nhất trong các bệnh lý tim mạch. Nhiều trường hợp những biểu hiện của bệnh THA không được rõ ràng nên người bệnh chủ quan. Cũng từ đó đã có những lầm tưởng hết sức nguy hiểm về căn bệnh này.

* Tăng huyết áp là do thần kinh căng thẳng

Một số người nghĩ rằng, THA là do bị căng thẳng về thần kinh. Bởi vậy họ thường chỉ uống thuốc khi bản thân cảm thấy khó chịu, căng thẳng về tinh thần. Nhưng THA không chỉ do căng thẳng về tinh thần mà nó là một bệnh. Có những người dù sống trong điều kiện thoải mái, nhẹ nhàng vẫn bị THA.

* Ngừng thuốc khi huyết áp về bình thường

Sau khi uống thuốc một thời gian, trị số huyết áp trở lại mức bình thường, nhiều người liền ngừng uống thuốc vì cho rằng đã hoàn toàn khỏe mạnh, uống tiếp sẽ gây tụt huyết áp. Điều này thực sự nguy hiểm vì huyết áp đã về bình thường là do tác dụng của thuốc, nếu ngừng thuốc huyết áp sẽ tăng trở lại. 

Hơn nữa, khi huyết áp tăng cao thường không có biểu hiện gì đặc biệt nên người bệnh khó nhận biết và có thể gây ra các tai biến nguy hiểm. Điều trị THA chủ yếu là điều trị triệu chứng và phải điều trị lâu dài, liên tục nên phần lớn người THA đều phải uống thuốc huyết áp suốt đời.

*Chỉ người già mới bị

GS.TS Nguyễn Lân Việt - Giám đốc Ban quản lý Dự án Phòng, chống tăng huyết áp cho biết, không hiếm người cho rằng chỉ người cao tuổi mới bị THA. Không phải chỉ người cao tuổi mới mắc bệnh và càng không phải người trẻ tuổi là không mắc bệnh. 

Theo điều tra gần đây của Viện Tim mạch Việt Nam tại 8 tỉnh, thành phố của nước ta, tỷ lệ THA của những người từ 25 tuổi trở lên đã là 25,1%. Trong đó có 52% không biết mình bị THA; 30% số người biết bị THA nhưng không điều trị; 64% số người biết bị THA đã được điều trị nhưng không đạt huyết áp mục tiêu.

* Mùa lạnhkhông nên chơi thể thao

Do bệnh THA có thể dẫn đến tai biến mạch máu não hoặc nhồi máu cơ tim nên nhiều người nghĩ không nên chơi thể thao, nhất là mùa lạnh càng nên kiêng. Thực tế, người THA cần phải luyện tập một cách đều đặn để giúp ổn định huyết áp, mạch máu lưu thông…

Người THA có thể chọn một số môn nhẹ nhàng như đi bộ, chạy chậm, bơi lội, bóng bàn… Nên tập vừa sức mình, tốt nhất là mỗi ngày tập 20 - 30 phút hoặc tập 3 lần mỗi tuần, không nên tập kéo dài hơn về thời gian và nặng về cường độ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, người bệnh THA vận động tay chân thường xuyên trong ngày rất tốt cho tim mạch.

Sống khỏe với bệnh tăng huyết áp trong mùa lạnh

PGS.TS Hà Hoàng Kiệm cho biết, huyết áp về mùa đông tăng cao hơn huyết áp về mùa hè khoảng 5mmHg. Hơn nữa, huyết áp rất khó khống chế do nhiệt độ thấp, các mao mạch sẽ co lại để thân nhiệt ổn định, giảm bớt sự tỏa nhiệt khiến lực cản huyết quản điều tiết bên ngoài tăng lên. Mồ hôi lại ra ít khiến dung lượng máu tăng lên. Nhiệt độ thay đổi đột ngột, nguy cơ chủ yếu là gây ra biến chứng, đặc biệt là xuất huyết não, đứt mạch máu do thiếu máu và tử vong do nhồi máu cơ tim.

Có rất nhiều nguyên nhân gây nên THA, tuy nhiên khoảng >95% các trường hợp không phát hiện được nguyên nhân. Để sống khỏe với THA trong mùa lạnh, người mắc bệnh THA cần tuân thủ việc khám, điều trị và uống đều đặn thuốc huyết áp. Không nên tùy tiện dừng uống bởi sẽ dễ THA đột biến sau 40 giờ ngừng thuốc.

Ngoài ra, cần điều chỉnh một số thói quen sinh hoạt để phù hợp với tình trạng sức khỏe. Nên tắm bằng nước ấm và tuyệt đối tránh tắm quá lâu hoặc tắm khuya. Không nên tắm gội cùng một lúc, ra ngoài tập thể dục vào lúc sớm vì lúc này nhiệt độ còn thấp, sự chênh lệch với nhiệt độ cơ thể dễ khiến các mạch máu co lại, tăng nguy cơ huyết áp. 

Thậm chí, bệnh nhân có thể bị đột quỵ hoặc tai biến mạch máu não. Tốt nhất vận động trong nhà trong những ngày giá lạnh. Khi ra ngoài nên mặc quần áo ấm, nhất là giữ ấm đầu, cổ, bàn chân để tránh nguy cơ bị nhiễm lạnh. Hạn chế những yếu tố gây lo âu quá mức, không nên quá căng thẳng, bức xúc…

Theo GS.TS Nguyễn Lân Việt, để điều trị THA, người bệnh cần sử dụng một số thuốc hạ áp để đạt được huyết áp mục tiêu. Tuy nhiên có một số trường hợp THA kháng trị (đã sử dụng từ 3 loại thuốc hạ áp trở lên, trong đó đã có thuốc lợi tiểu) nhưng vẫn chưa đạt được huyết áp mục tiêu (< 140/90 mmHg). Trong trường hợp này gần đây người ta có áp dụng một kĩ thuật mới là triệt phá các thần kinh giao cảm quanh động mạch thận bằng sóng RF.

Việc điều chỉnh lối sống hợp lý phối hợp với điều trị các bệnh lý khác và yếu tố nguy cơ đi kèm cũng hết sức cần thiết. Cần hình thành chế độ ăn nhạt, không sử dụng rượu, bia và các chất cồn quá nhiều, hạn chế ăn mỡ động vật và thức ăn chứa nhiều cholesterol. Nên ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt nạc, gà, cá, sữa và chế phẩm từ đậu. Không hút thuốc vì nó ảnh hưởng đến nội mạc của mạch máu, gây ra xơ vữa mạch và gây nhồi máu cơ tim.

ĐIỀU TRỊ BỆNH CỘT SỐNG - THẦN KINH THEO PHƯƠNG PHÁP DIỆN CHẨN

NHẬN TẶNG VÀ MUA QUẦN ÁO CŨ

Gọi cho chúng tôi 0902233317

Read more »