Dùng thuốc tẩy giun ở trẻ thế nào cho đúng cách?

Dùng thuốc tẩy giun thế nào để an toàn với sức khỏe của trẻ là vấn đề không phải cha mẹ nào cũng biết cách.

Khi nào cho trẻ dùng thuốc tẩy giun?

Trả lời trên Báo Sức khỏe và Đời sống, thạc sĩ Bạch Đằng cho biết,thông thường, trẻ 24 tháng trở lên là nên cho uống thuốc tẩy giun. Trẻ nhỏ hay bò, nghịch sờ tay dưới đất rồi đưa lên miệng nên nguy cơ nhiễm giun rất cao, do đó nên tẩy giun 6 tháng 1 lần. 

Không chỉ ở trẻ nhỏ mà cả ở người lớn ở điều kiện vệ sinh sạch sẽ cũng nên tẩy giun mỗi năm 1 lần. Với người hay ăn rau sống, tiết canh thì 6 tháng/lần.

Các thuốc điều trị giun hiện nay về cơ chế tác dụng có thể chia làm 3 nhóm chính: nhóm làm giun bị chết và bị tống ra ngoài cơ thể theo phân; nhóm không làm giun bị chết mà chỉ làm chúng tê liệt không còn khả năng bám vào thành ruột và bị nhu động của ruột đưa ra ngoài; nhóm phá hủy cơ thể giun, làm tiêu giun.

Các thuốc điều trị giun thế hệ mới đều ở nhóm thứ 3, với nhiều ưu điểm là khá an toàn, có hiệu lực với nhiều loại giun và có dạng sử dụng thuận tiện. Trên thị trường hiện nay có một số thuốc hay được sử dụng để điều trị giun là:

- Mebendazole viên 500mg, được chỉ định sử dụng khi nhiễm một hoặc nhiều loại giun như giun đũa, giun tóc, giun móc, giun kim, giun lươn. Liều dùng cho người lớn và trẻ em trên 2 tuổi là một viên duy nhất. Không dùng thuốc cho trẻ em dưới 2 tuổi, phụ nữ có thai và cho con bú, người suy gan.

- Albendazole viên 200mg tác dụng tương tự mebendazole, ngoài ra còn có tác dụng cả với sán lá, sán dây, ấu trùng sán lợn. Liều dùng cho người lớn và trẻ em trên 2 tuổi là 2 viên/ngày dùng trong 3 ngày. Không dùng thuốc cho phụ nữ có thai và cho con bú, trẻ em dưới 2 tuổi.

- Pyrantel pamoat có tác dụng với giun đũa, giun kim, giun móc, liều trung bình 10mg/kg. Không dùng cho phụ nữ có thai và cho con bú, người suy gan.

Sử dụng thuốc điều trị giun chỉ là việc tiêu diệt giun chứ không có tác dụng phòng tránh nhiễm giun. Vì vậy cần hết sức chú ý giáo dục cho trẻ thực hiện chế độ vệ sinh trong mọi mặt của cuộc sống. Trước khi sử dụng bất cứ một loại thuốc trị giun nào cần có ý kiến của bác sĩ.

Không nên tùy tiện cho trẻ dùng thuốc tẩy giun

Theo Báo điện tử Trí thức trẻ, hiện nay có nhiều cha mẹ vẫn nghĩ tẩy giun cho con khá đơn giản, chỉ ra hiệu thuốc mua đúng liều về dùng là được. Tuy nhiên dùng thuốc như thế nào để an toàn sức khỏe cho trẻ nhiều mẹ chưa biết.

BS Ngô Kim Xuân (BVĐK tỉnh Thanh Hóa) cho biết, các loại thuốc tẩy giun đang lưu hành đều an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên đây là loại thuốc bán theo đơn nên khi sử dụng phải có chỉ định và tư vấn của bác sĩ.

Thực tế có trẻ nhiều năm không tẩy giun, điều này là không nên vì giun chiếm chất dinh dưỡng của chúng ta và còn gây một số biến chứng làm tổn hại sức khỏe. Do vậy, nên tẩy giun để đảm bảo sức khỏe, nhất là trẻ em tuổi học đường nhưng không được dùng bừa bãi.

Chỉ tẩy giun định kỳ khi trẻ 2 tuổi trở lên. Trẻ dưới 2 tuổi nếu phát hiện hoặc nghi ngờ nhiễm giun thì nên đưa đi khám để làm xét nghiệm tầm soát, và khi đã có bằng chứng chính xác của nhiễm giun, trẻ sẽ được điều trị dưới sự theo dõi của bác sĩ.

Khi nhiễm giun, trẻ thường bị rối loạn tiêu hóa, làm cản trở quá trình hấp thu chất dinh dưỡng, làm cho bé sẽ chậm lớn, suy dinh dưỡng, sức đề kháng kém vì thế dễ mắc nhiễm khuẩn khác. Đó là chưa kể những biến chứng như giun chui ống mật, tắc ruột hay ở các bé gái khi giun kim cái ra hậu môn đẻ trứng có thể bò sang bộ phận sinh dục gây viêm nhiễm.

Theo BS Xuân, khi tẩy giun cho trẻ, các bà mẹ cũng cần những lưu ý nhất định về thuốc tẩy giun vì không phải ai cũng có thể tẩy giun. Có một số bệnh chống chỉ định với thuốc tẩy giun vì vậy cha mẹ cần kiểm tra sức khỏe bé trước khi quyết định tẩy giun cho con. Nếu trẻ mắc một số bệnh mãn tính, tim bẩm sinh, suy tim, suy gan, suy thận, đang ốm, sốt... không nên tẩy giun hoặc nếu tẩy, phải có chỉ định, có sự theo dõi của bác sĩ.

Bên cạnh đó, thuốc tẩy giun cũng có một số tác dụng phụ như chóng mặt, đau đầu, nôn, nổi mề đay, mệt... với những người có cơ địa nhạy cảm hoặc dị ứng với thành phần của thuốc.

Cho trẻ uống thuốc tẩy giun phải uống sau khi ăn no. Nếu sau khi uống mà mệt, cần bổ sung nước, nước đường, sữa... thì các triệu chứng sẽ mất dần. Nếu trẻ có biểu hiện mệt nặng, nôn thì nên vào viện ngay để có hướng điều trị đúng.

Mọi người nghĩ uống thuốc tẩy giun, phải nhịn đói để giun đói và nhanh chết. Đây là quan niện sai lầm bởi cơ chế hoạt động của thuốc tẩy giun là ức chế giun hấp thu glucose nên dù ăn gì giun cũng không sống được.

Điều quan trọng là phải phòng bệnh, giữ gìn môi trường sống tốt (vệ sinh phân, nước, rác, chống ruồi, nhặng, gián...) và có ý thức vệ sinh ăn uống, định kỳ tẩy giun 6 tháng một lần.

Theo Thùy Linh - Gia Đình Việt Nam

Read more »

Vắc xin 5 trong 1 Pentaxim là gì?

Vắc xin 5 trong 1 pentaxim giúp bảo vệ trẻ em phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và phòng nhiễm khuẩn xâm lấn do vi khuẩn Haemophilus influenzae týp b ở trẻ em.

Những thông tin cần biết về vắc xin 5 trong 1 Pentaxim

Báo điện tử Tiền phong cho biết, vắc-xin Pentaxim do hãng Sanofi Pasteur (Pháp) sản xuất giúp phòng 5 loại bệnh khác nhau cho trẻ với chỉ 1 mũi tiêm, giúp bảo vệ trẻ em phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và phòng nhiễm khuẩn.

Giúp bảo vệ trẻ em phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và phòng nhiễm khuẩn xâm lấn do vi khuẩn Haemophilus influenzae týp b (viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết…) ở trẻ em từ 2 tháng tuổi trở lên.

Vaccine này không có tác dụng phòng nhiễm khuẩn do các týp Haemophilus influenzae khác hoặc phòng viêm màng não do các loại vi sinh vật khác gây ra.

Thành phần

- Bột pha tiêm: hộp 1 lọ bột vaccine Act-Hib đông khô + ống tiêm chứa vaccine DTaP-IPV 0,5 ml cho 1 liều tiêm chủng·

- Giải độc tố bạch hầu ≥ 30 IU·

- Giải độc tố uốn ván ≥ 40 IU·

- Giải độc tố ho gà: 25 mcg·

- Virus bại liệt týp 1 bất hoạt: 40 DU*a·

- Virus bại liệt týp 2 bất hoạt: 8 DU*a·

- Virus bại liệt týp 3 bất hoạt: 32 DU*a·

- Polysaccharide của Haemophilus influenzae týp b liên hợp với protein uốn ván: 10 mcg

- Các thành phần khác: sucrose, trometamol, hydroxid nhôm, môi trường Hanks không có đỏ phenol, formaldehyde, phenoxyethanol và nước cất.

Chú thích:

(* DU: đơn vị kháng nguyên D)

(a hoặc lượng kháng nguyên tương đương được xác định bằng một phương pháp hóa miễn dịch thích hợp)

Chống chỉ định

- Nếu trẻ có bệnh não tiến triển kèm co giật hoặc không co giật (bệnh thần kinh).

- Nếu trước đây trẻ đã có phản ứng mạnh trong vòng 48 giờ sau khi tiêm vaccine: sốt cao từ 40°C trở lên, hội chứng khóc nhè dai dẳng, co giật khi sốt hoặc không kèm sốt; hội chứng giảm trương lực cơ - giảm phản ứng.

- Nếu trước đây trẻ có phản ứng dị ứng xảy ra sau khi tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và nhiễm khuẩn Haemophilus influenzae týp b.

- Nếu trẻ dị ứng với các hoạt chất, bất cứ thành phần tá dược nào, neomycin, streptomycin và polymixin B.

Chú ý đề phòng và thận trọng trước khi dùng

- Bảo đảm không tiêm vaccine vào mạch máu (kim tiêm không được nằm trong mạch máu) hoặc tiêm trong da.

- Nên hoãn tiêm vaccine ở trẻ đang bị sốt hoặc có bệnh cấp tính, đặc biệt là bệnh nhiễm khuẩn hoặc bệnh mạn tính tiến triển.

- Nếu trẻ có tiền sử co giật khi sốt cao không liên quan với lần tiêm vaccine trước đây, điều đặc biệt quan trọng là phải theo dõi nhiệt độ trong 48 giờ sau khi tiêm vaccine và dùng thuốc hạ nhiệt đề giảm sốt đều đặn trong 48 giờ.

- Nếu trẻ có phản ứng sưng phù chi dưới xảy ra sau khi tiêm một vaccine chứa thành phần Haemophilus influenzae týp b, thì nên tiêm vaccine bạch hầu - uốn ván - ho gà - bại liệt và vaccine Haemophilus influenzae týp b liên hợp ở hai vị trí tiêm khác nhau vào hai ngày khác nhau.

- Nếu trẻ đang được điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch hoặc bị suy giảm miễn dịch, thì đáp ứng miễn dịch đối với vaccine sẽ giảm.

Danh mục tá dược gây ảnh hưởng được biết

- Formaldehyde.

- Sử dụng cùng với các dược phẩm khác: Trong trường hợp con bạn cần tiêm Pentaxim cùng lúc với các vắc-xin khác, hãy hỏi bác sĩ hay dược sĩ để biết thêm thông tin.

- Thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết nếu con bạn vừa mới dùng bất kỳdược phẩm nào, kể cả những dược phẩm mua không cần đơn của bác sĩ.

Tác dụng ngoại ý

- Các phản ứng tại chỗ như: đau, quầng đỏ, nốt cứng có thể gặp ở chỗ tiêm trong vòng 48 giờ sau khi tiêm.

- Các phản ứng toàn thân: sốt, dễ kích động, buồn ngủ, rối loạn giấc ngủ và ăn uống, tiêu chảy, ói mửa, khóc nhè khó dỗ và kéo dài.

- Hiếm hơn, có thể thấy nổi mề đay, phát ban ngoài da, co giật kèm sốt hoặc không kèm sốt trong vòng 48 giờ sau khi tiêm.

- Tình trạng giảm trương lực cơ hoặc các đợt giảm trương lực cơ-giảm phản ứng đã được báo cáo.

- Sau khi tiêm các vaccine chứa thành phần Haemophilus influenzae týp b, phản ứng sưng phù chi dưới cũng đã được báo cáo. Những phản ứng này đôi khi đi kèm với sốt, đau và quấy khóc.

Vắc xin 5 trong 1 PentaximLiều lượng và cách dùng

- Liều lượng: Lịch tiêm chủng thường được khuyến nghị bao gồm tiêm chủng cơ bản với 3 mũi tiêm, cách nhau từ một đến hai tháng, kể từ khi trẻ được hai tháng tuổi, sau đó tiêm nhắc lại một mũi trong năm thứ hai.

- Cách dùng:·

+ Hoàn nguyên vaccine bằng cách bơm hỗn dịch vaccine phối hợp bạch hầu, uốn ván, ho gà vô bào và bại liệt vào lọ bột vaccine liên hợp Haemophilus influenzae týp b.·

+ Lắc đều cho đến khi bột hòa tan hoàn toàn. Hỗn dịch sau khi hoàn nguyên màu trắng đục là bình thường.·

+ Vaccine phải được dùng ngay sau khi hoàn nguyên.

+ Dùng đường tiêm bắp. Tốt nhất, nên tiêm vaccine ở mặt trước-bên đùi (ở một phần ba giữa).

Bảo quản

Bảo quản ở nhiệt độ 2-8°C (trong tủ lạnh). Không được để trong ngăn đá.

Cần cho trẻ dưới 5 tuổi tiêm phòng đúng lịch

Theo Infornet, PGS Tiến sĩ Trần Đắc Phu - Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho rằng không nên chờ đợi vắc xin dịch vụ, hãy cho trẻ đi tiêm đúng lịch để phòng chống bệnh cho trẻ.

Các vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã được Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định an toàn tuyệt đối. Việc tiêm vắc xin phòng bệnh thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng không chỉ là tự nguyện mà còn được quy định bắt buộc (theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm).

Nếu trẻ không được tiêm vắc xin phòng bệnh sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh đồng thời khi trẻ mắc bệnh còn là nguồn lây nhiễm trong cộng đồng.

Ông Phu cho biết qua giám sát dịch bệnh cho thấy phần lớn các trường hợp mắc các bệnh sởi, ho gà hay một số các bệnh truyền nhiễm khác do không được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vắc xin phòng bệnh.

Điều PGS Phu băn khoăn nhất là thời gian gần đây có nhiều trẻ mắc bệnh sớm như bệnh ho gà ở trẻ 2-4 tháng tuổi, bệnh sởi ở trẻ 9 đến 12 tháng tuổi.

Theo ông Phu thì nguyên nhân dẫn đến việc các bậc phụ huynh không nắm được trẻ sau khi sinh cần được tiêm chủng những vắc xin phòng bệnh gì và lịch tiêm chủng như thế nào, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Do đó không chủ động cho con em mình đi tiêm chủng.

Thứ hai, đó là tâm lý chờ đợi tiêm vắc xin dịch vụ mà không đưa trẻ đi tiêm chủng theo lịch của chương trình tiêm chủng mở rộng trong khi chương trình tiêm chủng mở rộng luôn đảm bảo đầy đủ vắc xin để tiêm cho trẻ đảm bảo đúng lịch.

Nguyên nhân hiện nay một số loại vắc xin tiêm theo hình thức dịch vụ như vắc xin vắc xin 6 trong 1- Infanrix Hexa (phòng bệnh Bạch hầu, Ho gà, Uốn ván, Bại liệt, Viêm gan B và Haemophilus influenzae type B), vắc xin Pentaxim (phòng bệnh phòng bệnh Bạch hầu, Ho gà, Uốn ván, Bại liệt và Haemophilus influenzae type B) không được các nhà sản xuất cung cấp một cách ổn định do đó dẫn đến tình trạng khan hiếm vắc xin.

Bên cạnh đó vắc xin tiêm phòng Sởi trong vắc xin phòng Sởi và Rubella (MR) hoặc trong vắc xin phòng bệnh Sởi, Quai bi, Rubella (MMR) có lịch tiêm chủng vào lúc trẻ 12 tháng tuổi.

Ngoài ra, còn nhiều người có tâm lý không đưa con đi tiêm chủng vì nhiều lý do khác như sợ phản ứng sau tiêm chủng cho trẻ, sợ trẻ ốm mà không đưa đi tiêm (mặc dù trẻ không thuộc diện hoãn tiêm), trẻ bị mắc các bệnh khác như sốt, ho, viêm phổi… do không được phòng bệnh đúng cách trong mùa đông xuân (như giữ ấm cho trẻ khi đi lại, cách ly với trẻ bị mắc bệnh truyền nhiễm…) dẫn đến mất cơ hội tiêm vắc xin phòng bệnh song cha mẹ lại không cho trẻ tiêm bù lại ngay và dẫn đến trẻ bị trì hoãn tiêm qua nhiều tháng. Đây là khoảng trống thời gian trẻ dễ mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Một lý do nữa khiến tình hình dịch bệnh khó kiểm soát, đó là ở các đô thị, trẻ di chuyển chỗ ở từ nơi này sang nơi khác song không kịp thời khai báo với cán bộ y tế xã, phường hiện tại mình sống để được tiêm chủng đúng lịch một cách kịp thời.

Để phòng bệnh cho trẻ, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo các bà mẹ thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng bệnh cho trẻ như tăng cường vệ sinh các nhân cho trẻ, tăng cường dinh dưỡng, giữ ấm cho trẻ đúng cách để trẻ không bị ốm, tránh bỏ lỡ cơ hội tiêm chủng đúng lịch. Đặc biệt thực hiện tiêm chủng cho trẻ đầy đủ phòng bệnh theo lịch trong chương trình tiêm chủng mở rộng.

Đối với trẻ hoãn tiêm cần liên hệ với cán bộ y tế xã, phường để được tiêm bù ngay trong thời gian sớm nhất có thể.

Lịch tiêm chủng cập nhật ngày 4/3/2015

Các bậc phụ huynh cần nắm rõ lịch tiêm chủng

Theo Thùy Linh - Gia Đình Việt Nam

Read more »

Dùng thuốc an thần gây ngủ: Cẩn trọng!

Thuốc an thần còn có tên là thuốc an thần giải lo hay thuốc an thần gây ngủ vì có tác dụng an thần nếu dùng liều thấp, tức làm giảm sự đáp ứng với kích thích ngoại cảnh đưa đến giảm lo lắng, bồn chồn, bất an; gây ngủ nếu dùng liều cao hơn, tức khởi phát và duy trì giấc ngủ khi bị mất ngủ. Thông thường, người ta hay dùng thuốc an thần để trị mất ngủ.

Nhiều nguyên nhân gây mất ngủ

Cần lưu ý mất ngủ là triệu chứng của nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Có thể do ngoại cảnh như: tiếng ồn, lạ nhà, sự phiền muộn, chất kích thích (trà, cà phê, rượu), thuốc (chống trầm cảm, kích thích hệ thần kinh trung ương, glucocorticoid…), sai lầm trong ăn uống (no quá, đói quá). 

Có thể do bệnh tiềm ẩn như bệnh trào ngược dạ dày - thực quản, trầm cảm, hô hấp (hen suyễn), xương khớp (viêm xương khớp), tim mạch (suy tim), nội tiết (đái tháo đường, cường giáp)... Mất ngủ cũng có thể liên quan đến một số rối loạn giấc ngủ khác như: ngừng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên khi ngủ.

Tập thể dục và thực hiện các phương pháp thư giãn có thể giúp dễ ngủ mà không dùng thuốc Ảnh: TẤN THẠNH

Hiện nay ở nước ta, nhiều người thường dùng thuốc tây (tân dược) như diazepam (Seduxen, Valium) thuộc nhóm benzodiazepin để trị mất ngủ. Riêng ở Mỹ, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) chỉ chấp thuận 5 loại thuốc dùng trong điều trị mất ngủ: flurazepam (Dalmane), estazolam (Prosom, Nucfalon), temazepam (Normison, Restoril), triazolam (Halcion), quazepam (Doral). Ngoài ra, còn có thuốc mới như zolpidem (Stilnox), zaleplon (Sonata), zopiclone (Imovane), buspirone (Buspa)…

Thuốc an thần giải lo có thể gây ra các tác dụng phụ có hại như: lú lẫn, ảnh hưởng đến trí nhớ, nhận thức, làm thay đổi thái độ, hành vi… Nhưng nguy hại nhất là gây nghiện giống như ma túy. Cần đặc biệt lưu ý, thuốc an thần gây ngủ là thuốc hướng thần cần được dùng theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua dùng vì dùng sai sẽ bị nghiện rất nguy hiểm.

Riêng đối với rối loạn lo âu đưa đến mất ngủ do trầm cảm sẽ được chỉ định dùng thuốc chống trầm cảm như: amitryptilin, nortryptilin hoặc trazodon, sertralin... Tuy nhiên, các loại thuốc này cũng phải được bác sĩ cho dùng, không nên tự ý dùng vì dùng không đúng sẽ gặp nguy hiểm.

Biện pháp không dùng thuốc

Đối với người mới bị mất ngủ, trước khi tính chuyện dùng thuốc, có thể thực hiện các biện pháp không dùng thuốc giúp ngủ tốt như sau:

- Nên ngủ và thức giấc vào một giờ nhất định.

- Hạn chế việc ngủ trưa (nếu cần, ngủ thật ít hoặc chỉ nằm chứ không ngủ khi khó ngủ vào ban đêm).

- Chuẩn bị giường ngủ thích hợp (thoáng, tối, yên tĩnh). Cần xem giường ngủ là nơi chỉ để ngủ.

- Tránh uống cà phê, trà đậm vào buổi tối trước khi ngủ.

- Tránh đi ngủ với bụng no quá hoặc đói quá.

- Thường xuyên tập thể dục (không nên tập ít nhất 4 giờ trước khi ngủ).

- Luyện tập phương pháp thư giãn, chống stress (yoga, thở dưỡng sinh, thiền định).

Người mới bị mất ngủ có thể dùng thuốc là thảo dược theo kinh nghiệm dân gian có tác dụng an thần như: nhãn lồng, tâm sen, trinh nữ, lá vông nem… hoặc dùng thuốc từ dược thảo đã bào chế sẵn như Rotunda (củ bình vôi), Mimosa (phối hợp nhiều dược thảo).

Nếu thực hiện các biện pháp trên mà không cải thiện thì nên đi khám bác sĩ để biết mất ngủ do nguyên nhân từ đâu, từ đó có thể sử dụng thuốc phù hợp với tình trạng bệnh. Bởi lẽ, khi rối loạn lo âu khiến mất ngủ do trầm cảm mà lại dùng thuốc an thần thuộc nhóm benzodiazepine kể trên sẽ bị trầm cảm nặng hơn hoặc có thể dẫn đến nguy cơ tự tử.

Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức - Người lao động

Read more »

Chữa lupus ban đỏ, cần lưu ý độc tính của thuốc

Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn và đang có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Hiện nay, không có thuốc chữa khỏi bệnh mà thuốc chỉ làm giảm triệu chứng, ổn định bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cũng phải dùng thuốc phù hợp mới phát huy hiệu quả.

Lupus ban đỏ hệ thống là gì?

Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh lý của mô liên kết có tổn thương nhiều cơ quan do hệ thống miễn dịch của cơ thể bị rối loạn, đặc trưng bởi sự có mặt của kháng thể kháng nhân và nhiều tự kháng thể khác. 

Kháng nguyên được hình thành tại chỗ do nhiều nguyên nhân (chấn thương, tiếp xúc với hóa chất, vi khuẩn, thuốc, chất độc, tia xạ...). Chúng làm cho cơ thể tự sinh ra kháng thể chống lại chính các tế bào của cơ thể, gây hại cho nhiều cơ quan, tổ chức. Các cơ quan thường bị tổn thương bao gồm khớp, da, thận, tế bào máu, tim, phổi, thần kinh... 

Cho đến nay, nguyên nhân gây bệnh và cơ chế bệnh sinh chính xác của lupus ban đỏ hệ thống chưa được biết rõ. Cơ chế bệnh sinh của bệnh là một quá trình phức tạp với sự tham gia của nhiều yếu tố như di truyền, miễn dịch thể dịch, miễn dịch tế bào và yếu tố môi trường.

Một số triệu chứng trong bệnh lupus ban đỏ hệ thống

Bệnh thường mắc ở lứa tuổi 10 - 40, nhiều nhất ở tuổi 20 - 40 và có khuynh hướng tăng. Bệnh hay gặp ở nữ, tỉ lệ mắc bệnh nữ/nam là 9/1. Đây là bệnh mạn tính, đan xen giữa đợt bùng phát và khoảng thời gian lui bệnh. Biến chứng đáng ngại của bệnh là: nhiễm khuẩn cơ hội, suy thận mạn, tổn thương não - mạch máu...

Dùng thuốc như thế nào?

Vấn đề dùng thuốc chữa bệnh lupus ban đỏ hệ thống vẫn còn nan giải với y khoa toàn thế giới. Hiện nay, thuốc không chữa khỏi, chỉ làm giảm triệu chứng, ổn định bệnh. Do bệnh gây tác hại trên nhiều cơ quan nên phải dùng nhiều loại thuốc. 

Hơn nữa, tình trạng bệnh, mức độ tiến triển ở mỗi cá nhân khác nhau nên khó có phác đồ điều trị thống nhất. Mục đích điều trị thường căn cứ vào mức độ nặng nhẹ và tiến triển của bệnh, bao gồm các giai đoạn tấn công, củng cố và duy trì. Cân nhắc cẩn thận giữa tác dụng và tác dụng phụ của mỗi loại thuốc tới các cơ quan khác trên cơ thể.

Các thuốc dùng trong bệnh lupus ban đỏ hệ thống thường có tính độc, khó dùng trên cơ địa người bệnh khá phức tạp (bị tổn thương nhiều cơ quan) nên phải thận trọng. Dù là thuốc dạng uống hay dạng tiêm, nhất thiết người bệnh phải dùng theo chỉ định của thầy thuốc. Cùng với việc dùng thuốc người bệnh cần nghỉ ngơi, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng, dự phòng nhiễm khuẩn để nâng cao hiệu quả điều trị.

Thuốc điều trị lupus ban đỏ hệ thống chủ yếu gồm:

Thuốc kháng viêm không steroid

Dùng trong các trường hợp lupus kèm viêm đau khớp, sốt và viêm nhẹ các màng tự nhiên nhưng không kèm tổn thương các cơ quan lớn. Thuốc có tác dụng làm giảm triệu chứng viêm, đau, thường kết hợp với corticoid hoặc có khi kết hợp thêm thuốc ức chế miễn dịch. Khi kết hợp hiệu quả kháng viêm, giảm đau đạt được tốt hơn. Nên tránh dùng ở bệnh nhân viêm thận.

Thuốc chloroquin chống sốt rét

Có tác dụng làm giảm tổn thương khớp, da, thường phối hợp với corticoid, hay kháng viêm không steroid, có khi kết hợp thêm thuốc ức chế miễn dịch. Người bệnh thường phải dùng thuốc kéo dài nên chọn dạng hydrochloroquin ít độc hơn.

Liệu pháp glucocorticoid

Dùng trong các trường hợp: Lupus ban đỏ có đe dọa tính mạng như có tổn thương thần kinh, giảm tiểu cầu, thiếu máu huyết tán hoặc lupus ban đỏ không đáp ứng với các biện pháp điều trị bảo tồn. Mục đích chính của điều trị bằng glucocorticoid nhằm giảm viêm và ức chế miễn dịch. Tùy tình trạng bệnh mà thay đổi liều, dạng dùng hay cách phối hợp thuốc. 

Trường hợp nhẹ, có thể dùng một mình glucocorticoid hay phối hợp glucocorticoid với thuốc chống sốt rét chloroquin hoặc thuốc giảm đau, kháng viêm, nhằm làm giảm các triệu chứng nhẹ và ngăn đợt bùng phát cấp tính. Trường hợp nặng, phối hợp thêm thuốc ức chế miễn dịch nhưng giảm liều glucocorticoid.

Do thuốc gây ức chế miễn dịch nên làm cho người bệnh giảm sức đề kháng, dễ bị nhiễm khuẩn. Tác dụng phụ của glucocorticoid có thể gây động kinh, cơn trầm cảm, loạn thần kinh cấp, đau khớp cơ, viêm tụy, loét và xuất huyết đường tiêu hóa...

Thuốc ức chế miễn dịch

Từ khi có các thuốc ức chế miễn dịch, tiên lượng bệnh đáp ứng với thuốc có khả quan hơn, nâng cao chất lượng, kéo dài thêm cuộc sống tới 20 năm. Tuy nhiên, các thuốc ức chế miễn dịch làm cho người bệnh giảm sức đề kháng, dễ nhiễm khuẩn. 

Vì vậy, thuốc chỉ được dùng trong các trường hợp: Lupus ban đỏ thể nặng có khả năng đe dọa tính mạng như viêm cầu thận cấp nặng, có tổn thương thần kinh, giảm tiểu cầu và thiếu máu huyết tán hoặc lupus không đáp ứng với corticoid hoặc xuất hiện tác dụng phụ nặng của corticoid. 

Các thuốc được lựa chọn là: mecophenolatmofetyl (làm giảm hầu hết các triệu chứng nặng, đặc biệt là các tổn thương ở thận, có tác dụng ngay khi các thuốc khác không đáp ứng). 

Cyclophosphamid làm giảm triệu chứng protein niệu, giảm creatinin máu, cải thiện các triệu chứng về thận), cyclosporin A (ức chế chọn lọc trên tế bào lympho T, cải thiện tổn thương nội tạng, đặc biệt là thận)...

Theo DS Đức Trí - Sức khỏe và Đời sống

Read more »

Viên giảm cân gây chết người

Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì các viên thuốc giảm cân thường hấp dẫn mọi người nhưng thường gây tác hại.

Vừa qua, người ta đã cảnh cáo khẩn cấp về thuốc giảm cân 2.4-dinitrophenol (DNP). DNP là một chất “đốt chất mỡ” có độc tính cao được tìm thấy trong nhiều viên thuốc, thuốc bột và thuốc nước. Trong khi thành phần nguy hiểm này không được phép dùng thì nó thường được dùng bởi những người muốn giảm cân. Tháng rồi, một phụ nữ 21 tuổi ở Anh Quốc đã gặp nguy hiểm.

Theo Lila Bruk, chuyên gia tư vấn dinh dưỡng thì DNP vô cùng độc hại và nên cấm tuyệt đối bất cứ giá nào. Bruk cho rằng điều không may là chúng ta không hề biết cơ thể đáp ứng như thế nào và có nhiều bằng chứng cho thấy DNP gây chế người. Không có một loại biệt dược nào có thể giảm cân nhanh chóng như người ta giới thiệu. 

Bà khuyên rằng cách thức tốt nhất để giảm cân là tập trung chính vào chế độ ăn uống, giảm khẩu phần ăn phù hợp là chìa khóa cho sự giảm cân. Thêm vào đó phải chú ý đến thành thần thức ăn, cần ăn nhiều thịt nạc hơn, các loại mỡ tốt và chất bột có chỉ số đường thấp, quan trọng nữa là phải giảm thấp tối đa thức ăn qua chế biến. Cuối cùng việc tập thể dục, thể thao là một thành tố cần thiết để giảm cân, việc này giúp tiêu tốn năng lượng dư thừa của cơ thể.

Tổ chức Interpol quốc tế đã cảnh báo đến các nước thành viên về vấn đề thử nghiệm mẫu thuốc này. Nhiều nơi đã không biết được sự hiện diện của thuốc giảm cân chứa DNP. 

TS Joey Gouws ở Trung tâm kiểm soát thuốc cho rằng DNP là một thành phần hữu cơ với công dụng chính sử dụng trong lĩnh vực diệt cỏ và thuốc trừ sâu. Chất này đã được loại dùng điều trị béo phì ở những năm 1930 (do nó có tác dụng làm tăng tốc độ chuyển hóa nên dùng để giảm cân), tuy nhiên sau đó bị cấm vì gây chết người. 

Lý do DNP gây nguy hiểm là do nó ức chế quá trình sản xuất adenosine triphosphate (ATP) (một coenzyme nội bào chuyển hóa năng lượng), năng lượng sẽ mất đi khi tăng nhiệt độ trong tế bào. Nguyên nhân này gây tăng nhiệt cấp tính, nhiệt độ cơ thể tăng cao đến 44⁰C trước khi chết.

Theo Sức khỏe và Đời sống

Read more »

Paracetamol có thể thay đổi trạng thái tâm lý người dùng

Acetaminophen hay còn được biết là Acemol, Tylenol, Paracetamol - là một loại thuốc giảm đau phổ biến hiện nay.

Ngoài tác dụng giảm đau, thuốc còn làm thay đổi trạng thái tâm lý và cảm xúc của người sử dụng, theo nghiên cứu đăng tải trên tạp chí khoa học Psychology Science (Khoa học sức khỏe tâm thần).

Trong cuộc sống, cảm xúc luôn giúp cho mỗi người thấy thú vị và làm cho xã hội muôn màu muôn vẻ. Cảm xúc có thể bắt nguồn từ môi trường xung quanh và phụ thuộc vào từng hoàn cảnh cụ thể. Dù cảm xúc ở trạng thái tích cực hay tiêu cực thì đều mang lại màu sắc cho cuộc sống, trong khi đó, sự vô cảm làm cho cuộc sống trở nên nhạt nhẽo, vô vị.

Nghiên cứu được thực hiện theo phương pháp ngẫu nhiên và người tham gia nghiên cứu không biết trước loại thuốc sử dụng. 85 người tình nguyện tham gia nghiên cứu đã được cho uống viên thuốc được sản xuất giống nhau, tuy nhiên một số viên có chứa 1.000mg paracetamol và một số viên là giả dược (hay còn gọi là viên thuốc bột mì).

Cả hai nhóm, người tình nguyện uống thuốc và người đưa thuốc đều không biết được bản chất viên thuốc đã được đánh dấu bởi những nhà nghiên cứu.

Sau một giờ dùng thuốc, các nhà nghiên cứu ghi hình và lựa chọn ngẫu nhiên 40 hình ảnh biểu hiện cảm xúc và trạng thái tâm lý của những người tham gia nghiên cứu. Dựa theo hình ảnh, các nhà nghiên cứu xếp loại cảm xúc của những người tham gia từ cực kỳ sảng khoái, hài lòng (ví dụ như, trẻ em luôn tươi cười, chạy giỡn nô đùa với các bạn xung quanh), cho đến không biểu hiện cảm xúc (ngồi yên, không biểu hiện cảm xúc hoặc làm những động tác vô nghĩa); và cảm giác khó chịu, cực kỳ không sảng khoái (cảm giác ức chế, hoặc bồn chồn khó chịu, cáu gắt).

Trong 40 hình ảnh ghi nhận được sau khi nghiên cứu, có 10 trường hợp cảm giác cực kỳ thoải mái dễ chịu và tươi tắn; năm trường hợp cảm thấy nôn nao, 10 trường hợp không cảm thấy thay đổi; và năm trường hợp ghi nhận cảm xúc thay đổi theo chiều hướng không thoải mái.

Dựa vào các phương pháp thống kê, các nhà nghiên cứu ghi nhận, khoảng 20% trường hợp giảm cảm xúc thoải mái khi dùng thuốc có chứa paracetamol, và 10% trường hợp giảm cảm xúc khó chịu.

Theo các nhà khoa học, paracetamol là thuốc giảm đau có tác dụng một phần lên thùy đảo, một thùy của thùy thái dương ở não bộ con người. Thùy đảo còn có chức năng biểu hiện cảm xúc.

Dù cơ chế tác dụng của acetaminophen chưa được chứng minh rõ ràng, nhưng theo các bác sĩ, việc sử dụng acetaminophen có ảnh hưởng thay đổi cảm xúc của người sử dụng. Vì vậy, không nên sử dụng thuốc giảm đau paracetamol đại trà và người sử dụng nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi dùng.

Theo Luân Nguyễn - Phụ nữ TP.HCM
Psychology Science - The Guardian

Read more »

Statin làm tăng nguy cơ đái tháo đường

Khảo sát của các nhà khoa học Phần Lan nêu khả năng tăng nguy cơ bệnh đái tháo đường type 2 ở người sử dụng statin - loại thuốc rất thông dụng để giảm mức cholesterol cao trong cơ thể.

Trong công trình vừa được công bố trên tạp chí của Hội Nghiên cứu đái tháo đường châu Âu Diabetologia, các nhà khoa học đã theo dõi 9.000 đàn ông 45 - 73 tuổi, không bị đái tháo đường và 1/4 trong nhóm này sử dụng statin. 

Khoảng 6 năm sau, nhóm nghiên cứu phát hiện 625 trường hợp đái tháo đường. Sau khi đã tính toán đến những yếu tố nguy cơ gây đái tháo đường khác, các nhà khoa học nhận thấy người dùng statin dễ bị đái tháo đường hơn 46% so với người không dùng.

Statin được xem là thuốc dùng để hạ cholesterol phổ biến nhất Ảnh: BBC

Nhóm nghiên cứu cho rằng statin có thể làm tăng kháng insulin và làm mất cân bằng khả năng tiết insulin của tuyến tụy. Phân tích cho thấy statin kéo giảm độ nhạy insulin xuống thấp hơn 24% và giảm tiết insulin 12%. 

Hai loại statin bị phát hiện làm tăng nguy cơ bệnh này là simvastatin và atorvastatin. Theo đó, simvastatin liều cao làm tăng 44% nguy cơ đái tháo đường và tỉ lệ này là 28% ở liều thấp. Atorvastatin liều cao tăng 37% nguy cơ bệnh này.

Theo Trúc Lâm - Người lao động

Read more »