Thứ Năm, 16 tháng 7, 2015

“Loạn” thực phẩm chức năng, người tiêu dùng lãnh đủ!

Một bác sĩ trưởng khoa BV Ung bướu TPHCM đã chia sẻ với người viết vào cuối tuần qua như thế. Nhưng đâu chỉ lĩnh vực ung bướu, gần như trong mọi lĩnh vực chữa bệnh TPCN đều có mặt để… “làm loạn”. 

“Loạn” ở đây là trên thị trường không ai đểm xuể có bao nhiêu loại TPCN, “loạn” ở chỗ chẳng ai kiểm soát được giá cả của chúng và “loạn” còn vì kiểu quảng cáo thường là “có một nói mười”, khiến nhiều người mua nhầm, lâm cảnh “tiền mất tật mang”, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.

Có thể nói TPCN là một trong những sản phẩm kinh doanh "béo bở" ở nước ta hiện nay. DS Đỗ Ngọc Dũng, phó phòng Quản lý dược sở Y tế TPHCM, giải thích: khác với sản xuất dược phẩm đòi hỏi dây chuyền sản xuất tốn kém, phải đạt chuẩn GMP (dây chuyền sản xuất thuốc tốt) này nọ, xét duyệt hồ sơ đăng ký khắt khe và mất thời gian lâu mới được cấp số đăng ký, việc sản xuất TPCN lại chỉ cần một dây chuyền sản xuất với mức đầu tư vừa phải, và nhà sản xuất cứ tự công bố, chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình là xong.
Không chỉ sản xuất dễ dàng, mua bán TPCN cũng chẳng cần điều kiện gì. Thật vậy, trong khi kinh doanh dược phẩm đòi hỏi phải có nhà thuốc, nhân viên bán hàng bằng cấp chuyên môn, có dược sĩ đứng tên chịu trách nhiệm, thì TPCN chẳng cần những chuyện này, ai bán cũng được, bán trong nhà thuốc, siêu thị, thậm chí… tiệm bách hoá!
Quá dễ như thế nên chẳng có gì lạ khi cứ bước ra đường là người ta thấy TPCN, từ sản phẩm giảm mỡ máu, thông khí huyết, giúp tăng cân, giảm béo phì, làm trắng da, thu gọn vòng eo, khắc phục thoái hoá khớp, đến tăng bản lĩnh đàn ông, hỗ trợ điều trị ung thư. 
Nghe thật hấp dẫn, nhưng nếu hỏi có bằng chứng nào chứng minh không, chẳng ai trưng ra được một nghiên cứu khoa học hẳn hoi, nếu có chỉ là những nghiên cứu được tài trợ bởi chính… nhà sản xuất! TS.BS Nguyễn Thành Như, chuyên gia nam khoa, một lĩnh vực y học hấp dẫn mà TPCN đang "làm mưa làm gió", nói: "Trên thế giới không ai tổ chức hội nghị khoa học về TPCN bao giờ. 
Những nghiên cứu về sản phẩm này không bao giờ được công bố trên tạp chí khoa học vì đó không phải là nghiên cứu nghiêm túc".
Có người cho rằng việc bùng nổ thị trường TPCN hiện nay là do đời sống nâng lên, người dân ngày càng quan tâm đến sức khoẻ, muốn chủ động phòng ngừa bệnh tật nên tìm đến TPCN. 
Đó là một cách lý giải, nhưng cũng có người lại cho rằng niềm tin của người dân với TPCN là do sự tiếp sức của chính giới y khoa chính thống. 
Thật vậy, cứ quan sát những chiêu PR cho sản phẩm TPCN, người ta thường nhìn thấy phía sau đó là những bác sĩ tên tuổi của các lĩnh vực xương khớp, tim mạch, tiêu hoá, da liễu, nội tiết, tình dục… Với sự bảo đảm của những chuyên gia này, người dân nào mà không tin? 
Một bác sĩ nói: "Ở nước ngoài, quảng cáo cho TPCN là các nghệ sĩ, tài tử điện ảnh, còn ở nước ta làm chuyện này lại là giới thầy thuốc".
Thật ra TPCN chẳng có tội tình gì, nhưng ở nước ta nhiều năm qua các sản phẩm này lại là chuyện tranh cãi. Tranh cãi cũng đúng vì kinh doanh TPCN được cho là siêu lợi nhuận. 
Bởi lợi ích quá lớn nên những đối tác tham gia câu chuyện này (nhà quản lý, doanh nghiệp, thầy thuốc) đâu đó cố tình bóp méo giá trị thực của TPCN. 
Trong hoàn cảnh nhập nhằng đó, thiệt hại cuối cùng chỉ là người tiêu dùng, những người bỏ ra nhiều tiền để mua những sản phẩm "vô thưởng vô phạt" hoặc lợi ích không tương xứng. Một bác sĩ chuyên khoa ung bướu nói: "Trong lĩnh vực ung bướu, vì tin vào khả năng "hỗ trợ điều trị ung thư" mà không ít bệnh nhân đã bỏ qua hoặc xem nhẹ các phương pháp điều trị chính thống, đánh mất cơ hội được điều trị đàng hoàng!"


Thuốc Rannitidine dễ làm lu mờ triệu chứng ung thư dạ dày

Ranitidine tôi là loại thuốc đối kháng thụ thể histamin H2. Tôi được chỉ định dùng trong điều trị loét tá tràng, loét dạ dày lành tính,

Loét sau phẫu thuật, bệnh trào ngược thực quản, hội chứng Zollinger - Ellison. Ngoài ra, tôi còn được dùng trong các trường hợp cần thiết giảm tiết dịch vị và giảm tiết acid như: phòng chảy máu dạ dày - ruột, vì loét do stress ở người bệnh nặng. 

Phòng chảy máu tái phát ở người bệnh đã bị loét dạ dày - tá tràng có xuất huyết và dự phòng trước khi gây mê toàn thân ở người bệnh có nguy cơ hít phải acid (hội chứng Mendelson), đặc biệt ở người bệnh mang thai đang chuyển dạ. Ranitidin tôi còn được chỉ định dùng trong điều trị triệu chứng khó tiêu.
Tuyệt đối không dùng ranitidin cho người bệnh có tiền sử quá mẫn với bất kỳ thành phần nào của thuốc. Thận trọng với bệnh nhân suy thận, suy gan nặng, người bệnh rối loạn chuyển hóa porphyrin cấp, có nguy cơ tăng tác dụng không mong muốn và nguy cơ quá liều, người bệnh có bệnh tim có thể bị nguy cơ chậm nhịp tim.
Viên ranitidin sủi bọt trong nước có chứa natri, dễ làm quá tải natri, nên cần chú ý ở người bệnh tăng huyết áp, suy tim, suy thận.
Ðiều trị với các kháng histamin H2 có thể che lấp các triệu chứng của ung thư dạ dày và làm chậm chẩn đoán bệnh này. Do đó khi có loét dạ dày cần loại trừ khả năng bị ung thư trước khi điều trị bằng ranitidin.
Tuy hiếm nhưng cũng có trường hợp khi tiêm nhanh ranitidin có thể gây nhịp tim chậm và thường xảy ra ở người bệnh có những yếu tố dễ gây rối loạn nhịp tim. Cần tránh dùng ranitidin tôi cho người có tiền sử rối loạn chuyển hóa porphyrin. Chỉ dùng tôi khi cần thiết trong thời kỳ mang thai và cho con bú.
Khi dùng tôi bạn có thể gặp một số tác dụng phụ như: đau đầu, chóng mặt, yếu mệt, tiêu chảy, ban đỏ.
Để tránh những tương tác cũng như các tác dụng phụ không đáng có, bạn nên tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc.


Thuốc chống trầm cảm có thể gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi

Những năm gần đây, có nhiều ý kiến cho rằng phụ nữ mang thai dùng một số loại thuốc chống trầm cảm hiện đại được biết đến với tên gọi SSRis (thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc) có thể sinh con có dị tật bẩm sinh. 
Một nhóm các nhà nghiên cứu có trụ sở tại Mỹ và Canada đã điều tra dữ liệu trên gần 18.000 phụ nữ có con có dị tật như thiếu não, hộp sọ, dị tật tim để xác minh xem liệu thuốc chống trầm cảm có phải là một phần nguyên nhân hay không. Họ cũng đã so sánh dữ liệu với thông tin trên gần 10.000 phụ nữ sinh con khỏe mạnh.
Một nhóm nghiên cứu do TS Jennita Reefhuis từ Trung tâm Khuyết tật và Dị tật Bẩm sinh Quốc gia thuộc Trung tâm Kiểm soát và Ngăn Ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) dẫn đầu đã sử dụng sữ liệu về các trẻ bị dị tật bẩm sinh và các bà mẹ từ Nghiên cứu Phòng chống Dị tật Bẩm sinh Quốc gia. Theo đó, đã ghi nhận 10 trường hợp trẻ sơ sinh mang các dị tật các bang của Mỹ.
Những trẻ này được sinh ra trong khoảng thời gian từ 10/1997 - 12/2009. Theo Reuters, 40% trong tổng phụ nữ tham gia vào nghiên cứu đã dùng các loại thuốc chống trầm cảm như Zoloft, tiếp theo là Prozac, Paxil, Celexa và Lexapro. Trong đó, chưa có bằng chứng chứng minh các loại thuốc Lexapro, Celexa và Zoloft gây ra dị tật bẩm sinh.
Thuốc chống trầm cảm như Prozac và Paxil có thể gây các dị tật bẩm sinh cho trẻ
Thuốc chống trầm cảm như Prozac và Paxil có thể gây các dị tật bẩm sinh cho trẻ
Trong một báo cáo trên MedPageToday, TS Jennita Reefhuis và các đồng nghiệp cho biết khi phụ nữ mang thai uống thuốc chống trầm cảm Paxil trong 3 tháng đầu thai kì, thai nhi có nguy cơ mắc 5 trong số 7 dị tật bẩm sinh. Trong khi đó, Prozac làm tăng nguy cơ mắc 2 trong số 7 dị tật bẩm sinh như dị tật tim và hộp sọ.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết những nguy cơ này là rất nhỏ. Tỉ lệ mắc dị tật bẩm sinh ở thai nhi như thiếu não là từ 2/10.000 - 7/10.000 và 10/10.000 - 24/10.000 đối với dị tật tim bẩm sinh ở những bà mẹ uống thuốc chống trầm cảm giai đoạn đầu thai kì. 
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng nhắc nhở những phụ nữ được chẩn đoán là mắc bệnh trầm cảm nếu có ý định có thai nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ để đảm bảo sức khỏe cho bản thân cũng như thai nhi.


Progesterone có thể làm giảm ung thư vú

Nghiên cứu mới ở giai đoạn đầu, được công bố trên tạp chí Nature (Anh) tuần này. Theo đó, hooc môn progestrogen có thể được sử dụng để làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư ở một số trường hợp ung thư vú. 

Các nhà nghiên cứu Anh và Úc cho rằng đây là phát hiện rất quan trọng và họ đang có kế hoạch tiến hành các thử nghiệm lâm sàng.
Trước đó, tamoxifen là một trong những thuốc thành công nhất để điều trị ung thư vú có chứa thụ cảm estrogen. Còn ung thư vú có chứa thụ cảm progesterone thì ít gây chết người nhưng chưa rõ nguyên nhân vì sao và không được coi như một phương pháp điều trị.
Tuy nhiên, hiện nay các nhà nghiên cứu của ĐH Adelaide (Úc) và ĐH Cambridge (Anh) đã nghiên cứu các tế bào ung thư được nuôi trong phòng thí nghiệm. Họ thấy rằng, thụ cảm estrogen và progesterone có mối liên hệ rất gần gũi và thụ cảm progesterone có thể làm giảm mức độ nguy hiểm của thụ cảm estrogen.
Khi điều trị bằng tamoxifen kết hợp progesterone, các tế bào ung thư trong phòng thí nghiệm chỉ phát triển kích thước bằng một nửa so với khi điều trị chỉ dùng tamoxifen.
Gần 75% phụ nữ bị ung thư vú có thụ cảm estrogen và 75% trong số đó có thụ cảm progesterone. Do đó sẽ có khoảng 50% phụ nữ ung thu vú có cơ hội sống lâu hơn.
TS Emma Smith (Viện nghiên cứu Ung thư Anh quốc) nói rằng đây là một phát hiện vô cùng ý nghĩa. Nó có thể giúp tìm ra loại thuốc đơn giản, rẻ tiền đem lại cơ hội sống cho hàng ngàn phụ nữ.

Tác dụng chính của thuốc cerebrolysin

Cerebrolysin là loại thuốc được coi như một thuốc có tác dụng bổ não.Thực tế cerebrolysin thực sự có tác dụng như vậy không?

Tác dụng chính của thuốc cerebrolysin
Sơ đồ hoạt động thần kinh não
Cerebrolysin là một thuốc thuộc nhóm dinh dưỡng thần kinh, bảo vệ và duy trì sự tồn tại tế bào thần kinh. Cerebrolysin bao gồm các acide amine và pepxide có hoạt tính sinh học cao, tác động lên não theo nhiều cơ chế khác nhau nhằm: tăng cường và cải thiện chuyển hóa của các tế bào thần kinh, do đó ngăn chặn được hiện tượng nhiễm acid lactic trong thiếu ôxy não hoặc thiếu máu não. 
Tăng biệt hóa tế bào thần kinh, đảm bảo chức năng thần kinh và bảo vệ tế bào não tránh khỏi tổn thương do thiếu máu và nhiễm độc gây ra. Điều chỉnh sự dẫn truyền synap thần kinh, từ đó cải thiện được hành vi và khả năng học tập, làm việc. 
Ngoài ra, thuốc còn giúp hạ thấp nồng độ lactat trong não, chống lại sự hình thành gốc tự do, tăng sự gắn kết leuxin trong tế bào thần kinh, làm tăng tổng hợp protein. Với những đặc tính độc đáo này, cerebrolysin có tác dụng làm tăng khả năng phục hồi thần kinh cả về mặt cấu tạo và chức năng hoạt động.
Ngày nay, trong dự phòng, cấp cứu và cả sau đột quỵ, người ta hay tìm đến thuốc cerebrolysin. Trong cấp cứu đột quỵ, thuốc giúp phục hồi các tế bào thần kinh ở vùng nửa tối.
Thời gian tồn tại của vùng nửa tối chỉ giới hạn từ 3 - 72 giờ, quá thời hạn này tế bào thần kinh sẽ hoại tử và dùng thuốc sẽ không có tác dụng. Cerebrolysin còn dùng điều trị thiếu máu cục bộ não thoáng qua nhằm phòng từ xa cơn đột quỵ, đặc biệt ở người xơ vữa mạch vành và dùng sau cấp cứu đột quỵ. 
Trong chấn thương sọ não, cerebrolysin được dùng trong điều trị cấp cứu và thời kỳ phục hồi chức năng, đặc biệt sau chấn động, đụng dập não hoặc phẫu thuật thần kinh.
Trước đây, đã có quan niệm cho rằng, nếu tế bào thần kinh chết hay tổn thương sẽ không thể có tế bào thay thế.
Nhưng gần đây, khoa học lại phát hiện ra có sự sinh tế bào thần kinh ở người trưởng thành kể cả người cao tuổi (mặc dù sự sản sinh này chậm và không bù đắp nổi việc tổn thương). Phát hiện này mở ra một hy vọng, đột quỵ không phải là dấu chấm hết mà có thể dùng thuốc tăng sinh thần kinh để phục hồi lại tế bào thần kinh.
Vì vậy, sau cấp cứu đột quỵ vẫn dùng cerebrolysin tiếp tục vài đợt nữa. Cerebrolysin được dùng hữu hiệu trong điều trị bổ sung với mục tiêu ngăn ngừa vùng mô não bị hư hại và làm bình thường hóa trở lại chuyển hóa tế bào thần kinh đã bị ảnh hưởng do tình trạng bệnh. 
Liều lượng dùng thuốc, thời gian của mỗi đợt dùng tùy theo tình trạng sau đột quỵ của mỗi bệnh nhân và cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của thầy thuốc.


Thuốc mới phòng bệnh sởi cho người chưa được tiêm vắc-xin

Các nhà nghiên cứu của Đại học Georgia, Mỹ vừa sáng chế ra một loại thuốc có tên ERDRP-0519 có khả năng bảo vệ những người chưa tiêm vắc-xin, có nguy cơ cao bị bệnh sởi do tiếp xúc với virus gây bệnh sởi.
Loại thuốc ERDRP-0519 có dạng uống dễ dùng, được sử dụng trong giai đoạn cửa sổ. Theo các nhà nghiên cứu sởi có cơ chế lây bệnh giống cúm, qua đường hô hấp, khi người bệnh ho, hắt hơi, virus phát tán ra môi trường. 
Nếu không may hít phải gặp trường hợp cơ thể người bệnh yếu, virus sẽ phát triển và gây bệnh. Tuy nhiên trong thời gian từ khi nhiễm virus đến khi phát ra các triệu chứng như nổi ban trên da, sốt, chảy nước mũi, giai đoạn này được gọi là giai đoạn cửa sổ.
Virus gây bệnh sởi
Thuốc ERDRP-0519 có tác dụng phòng ngừa mạnh ở giai đoạn cửa sổ, nó giúp ngăn chặn các enzym RNA polymerase của virus sởi. Bởi virus này cần các enzym để nhân đôi và tăng trưởng.
Các cuộc thử nghiệm trên chồn đã cho kết quả khả quan, các con chồn được cho lây nhiễm loại virus gần với virus sởi, cũng cho tỷ lệ tử vong cao. Tất cả các con chồn đều sống sót sau khi được điều trị bằng thuốc ERDRP-0519, nó không xuất hiện các dấu hiệu lâm sàng của bệnh sởi và hệ miễn dịch của chúng được bảo vệ rất mạnh. Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí Translational Medicine của Mỹ.

Các nhà khoa học hy vọng loại thuốc mới này sẽ được sử dụng cho những người có tiếp xúc gần với những bệnh nhân sởi, như gia đình, bạn bè... để phòng ngừa bệnh tật bất kể người đó có được tiêm vắc-xin hay chưa.

Thuốc không thể thay thế vaccin phòng bệnh
Vấn đề đặt ra là liệu loại thuốc này có thể thay thế cho tiêm chủng. Tác giả của nghiên cứu này cho biết, mặc dù thuốc có khả năng làm tăng miễn dịch mạnh để chống virus sởi nhưng không được khuyến khích thay thế vắc-xin phòng bệnh. Nó chỉ được công nhận là một “vũ khí” bổ sung trong nỗ lực loại bỏ bệnh sởi.
Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục nghiên cứu loại thuốc này, thử nghiệm trên động vật gần gũi với con người trước khi đưa vào thử nghiệm lâm sàng trên người.


Nguy cơ tử vong vì dùng thuốc sai cách tăng cao

Tại Việt Nam, Hải Phòng là địa phương có tỷ lệ dị ứng cao nhất với 9,3%, tiếp đến là TPHCM là 8,85%, Hòa Bình 8,3%, Hà Nội 7,05%.

Dị ứng thuốc có thể gây ra bong tróc da, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan nội tạng, gây suy thận…Ở một số người dị ứng nặng có thể gây sốc phản vệ dẫn đến tử vong.

TS.BS Lê Thị Minh Hương, Trưởng khoa Dị ứng - Khớp - Miễn dịch BV Nhi Trung ương, thuốc là con dao hai lưỡi, nếu sử dụng không đúng cách thường có tác dụng phụ. Những sai lầm của các bậc cha mẹ và của các bệnh nhân sử dụng thuốc là vấn đề không tuân thủ điều trị như: tự ý đi mua thuốc mà không biết con mình có được sử dụng hay không? Thứ hai là có thuốc rồi nhưng không tuân thủ điều trị theo đơn của bác sĩ như không đúng liều, đúng thời gian, đúng loại thuốc, cách sử dụng vì mỗi một loại thuốc có cách sử dụng riêng…gây ra tác hại khôn lường. 

Việc sử dụng thuốc không đúng, sai cách có thể gây hại cho sức khỏe, thậm chí ảnh hưởng đến cả tính mạng. Tuy nhiên, tình trạng dị ứng thuốc vẫn thường xuyên xảy ra do người bệnh tự ý mua thuốc uống mà không hiểu rõ bản chất của thuốc.

Ảnh minh họa

Cách sử dụng thuốc

TS.BS Lê Thị Minh Hương khuyến cáo, nên sử dụng đúng bệnh, đúng thuốc. Nếu nghi ngờ thì nên cho trẻ đi khám bệnh, bị bệnh gì có nên dùng thuốc hay không? Cha mẹ nên cân nhắc lợi ích của việc dùng thuốc và tác dụng phụ của thuốc .Trong trường hợp cho trẻ dùng thuốc, bác sĩ sẽ cân nhắc, tùy từng bệnh, tùy từng cơ địa của trẻ cũng như mức độ nặng nhẹ của bệnh để cho thuốc đúng bệnh.

Khi có đơn thuốc cho trẻ, các bậc phụ huynh nên tuân thủ đúng phác đồ điều trị. Khi uống thuốc thì mỗi loại thuốc viên, thuốc siro, thuốc đặc hậu môn hoặc tiêm tùy theo dược động học để khoảng cách uống thuốc trước ăn, sau ăn hay trong khi ăn và giữa các liều thuốc cách nhau bao nhiêu tiếng. Nếu khoảng cách uống trong ngày gần nhau, còn đêm thì cách quá xa thì tác dụng sẽ kém đi.

Khi có tác dụng bất thường xảy ra thì cha mẹ nên theo dõi và cho trẻ đi đến bác sĩ điều trị để hỏi ý kiến, liệu có bất thường hay không để xử lý cho kịp thời.

Lưu ý khi sử dụng thuốc:

- Với thuốc siro, hỗn dịch người lớn phải đặc biệt lưu ý cho trẻ uống đúng chỉ dẫn, sử dụng các dụng cụ có vạch đo liều lượng, khi uống các loại thuốc này cần lắc kỹ trước khi sử dụng.

- Với thuốc viên: Có thể uống theo các cách như uống cả viên, hòa tan thuốc hoàn toàn vào trong nước lọc đun sôi và uống.

- Đối với viên nén sủi bọt: nhai nát trước khi sử dụng, ngậm hoặc đặt dưới lưỡi… tùy loại thuốc.

- Với thuốc bao tan: Uống cả viên, không nên mở viên nang.

Khi dùng thuốc cần phải uống với nước đun sôi để nguội, không dùng nước khoáng, nước ngọt, nước chè, sữa hay bia rượu vì có thể làm mất tác dụng của thuốc hoặc làm biến đổi các thành phần có trong thuốc gây nguy hiểm đối với sức khỏe.

Để tránh các trường hợp dùng thuốc không đúng cách dẫn đến tình trạng nguy hiểm đến sức khỏe, người bệnh cần phải tuân thủ theo đơn thuốc của bác sĩ và cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng để biết cách dùng đúng, an toàn và hiệu quả.




 
Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | Laundry Detergent Coupons